Prozodia jako składnik sensu w ujęciu teorii komunikatywistycznej na przykładzie tekstów mówionych

Abstract

Odwołując się do założeń metodologicznych wypracowanych przez twórców polskiej szkoły gramatyki komunikacyjnej – Aleksego Awdiejewa i Grażyny Habrajskiej, przyglądam się procesowi konfigurowania sensu przy użyciu elementów suprasegmentalnych (akcent, intonacja) i segmentalnych (pauza). W pełni świadoma faktu, iż percepcja dźwiękowej warstwy mowy jest kwestią w wysokim stopniu indywidualną i relatywną, pracę swoją traktuję jako próbę postawienia zagadnienia, nie zaś jego ostateczne rozwiązanie. Rozprawę doktorską podzieliłam na cztery części. Głównym zadaniem Wprowadzenia jest uwrażliwienie czytelnika na „świat” dźwięków ludzkiej mowy. Udowadniam w nim dlaczego rola warstwy brzmieniowej języka była, jest i zawsze będzie niezwykle istotna dla zjawiska komunikacji międzyludzkiej. Część I poświęcam rozważaniom teoretycznym. Potwierdzam w niej zasadność badania prozodii w ujęciu metodologii komunikatywistycznej języka oraz przedstawiam problem prozodii w świetle dotychczasowego stanu badań. W Część II prezentuję metodę badawczą oraz autorską wersję narzędzia służącego do wizualizacji warstwy brzmieniowej języka. Część III ma charakter teoriotwórczy. Wykorzystuję w niej zebraną jednostkę materiałową dla zilustrowania ramy prozodycznej. Na końcu studium zamieszczam obszerny Aneks, w którym obok wyników ankiety przytaczam fragmenty szesnastu audiobooków wraz z graficznym przedstawieniem ich wykonania prozodycznego.