Uprawnienia kontrolno-nadzorcze Państwowej Inspekcji Pracy dotyczące przestrzegania przepisów prawa pracy o wynagrodzeniu za pracę

Abstract

Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy. Jednym z zadań, które zostały jej wyznaczone jest sprawowanie nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów dotyczących wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy. Prawo do wynagrodzenia za pracę, do jego terminowego otrzymywania w prawidłowej wysokości, to podstawowe prawo pracownika wynikające ze stosunku pracy. Ze względu na swój alimentacyjny charakter wynagrodzenie korzysta ze szczególnej ochrony prawnej. Wyraża się ona w sformułowaniu w przepisach prawa ogólnych reguł dotyczących kształtowania wynagrodzenia, jak i w nałożeniu na pracodawcę obowiązków mających zagwarantować terminową i prawidłową wypłatę, a także we wprowadzeniu odpowiedzialności za nierealizowanie tych obowiązków. Kontrolowanie ich przestrzegania ustawodawca powierzył PIP, przyznając jej w tym celu szereg uprawnień. Decydują one o skuteczności działań przy realizacji obowiązku ochrony prawa pracownika do terminowego i prawidłowego otrzymywania wynagrodzenia. Celem rozprawy jest analiza regulacji prawnych dotyczących uprawnień kontrolno-nadzorczych PIP, pod kątem ich przydatności dla zrealizowania zadania, jakim jest nadzór i kontrola przestrzegania przepisów dotyczących wynagrodzenia za pracę. Główny problem badawczy skupia się na wyjaśnieniu, czy przyznane PIP uprawnienia dają jej możliwość zdyscyplinowania pracodawcy by przestrzegał przepisów dotyczących wynagrodzenia za pracę, a w przypadku ich naruszenia usunął stan niezgodny z prawem. Rozwiązanie tego problemu wymagało zbadania instrumentów prawnych jakimi dysponuje Inspekcja na etapie prowadzenia ustaleń stanu faktycznego w zakresie przestrzegania przepisów odnoszących się do wynagrodzenia za pracę; także na etapie stosowania środków prawnych zmierzających do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, a w końcu na etapie egzekwowania od pracodawcy zrealizowania zaleceń wynikających z zastosowanych środków prawnych.