Konteksty szkolno-wychowawcze w badaniach nad agresją werbalną i agresywnymi formami humoru

Abstract

W artykule zaprezentowano przegląd wybranych badań nad agresją werbalną i agresywnymi formami humoru obserwowanymi w środowiskach wychowawczych i edukacyjnych. Badania te uwzględniają akty agresji słownej dokonywane w klasie szkolnej i na uniwersytecie, zarówno przez uczniów, jak i nauczycieli. Szczególną uwagę poświęcono rzadko wykorzystywanemu w psychologii interpersonalnemu modelowi agresywności werbalnej (Infante, Wigley, 1986), a także typologii stylów humoru, ze szczególnym uwzględnieniem agresywnego poczucia humoru (Martin, Puhlik-Doris, Larsen, Gray, Weir, 2003). Artykuł ma także na celu wykazanie, że zjawiska humoru dyskredytującego, wrogiego oraz agresywnego stylu poczucia humoru stanowią uzupełnienie szerokiego repertuaru zachowań uznawanych za werbalnie agresywne i powinny być uwzględniane w badaniach nad agresją o charakterze werbalnym, zwłaszcza w kontekście takich zjawisk jak bullying. W zakończeniu podjęto próbę określenia praktycznych implikacji wynikających z zaprezentowanego przeglądu, jak również wskazania możliwych kierunków dalszych badań w tym zakresie.

This paper provides a review of selected research on verbal aggression and aggressive forms of humor that can be observed in educational settings. These include acts of verbal aggression committed in school and college classrooms by both students and teachers. This review focuses on the interpersonal model of verbal aggressiveness (Infante, Wigley, 1986), which is rarely used in psychology, as well as the typology of humor styles, with emphasis on the aggressive style of humor (Martin, Puhlik-Doris, Larsen, Gray, Weir, 2003). Another aim of this paper is to show that disparaging, hostile, and aggressive forms of humor can be considered a significant subtype of verbally aggressive behaviors and should be recognized as such in future studies concerning these behaviors (especially bullying). The final part of this paper provides several practical implications of the review, as well as suggestions for future research.