Przestępstwa przeciwko dobrom kultury w międzynarodowym prawie karnym

Abstract

Celem niniejszej rozprawy doktorskiej jest analiza zjawiska, które w literaturze amerykańskiej określa się mianem „art crimes” czyli przestępczości przeciwko dziełom sztuki. Ten wielopłaszczyznowy problem dotyczy zarówno grabieży i destrukcji dóbr kultury podczas konfliktów zbrojnych, późniejszego nielegalnego obrotu nimi na czarnym rynku, a także sposobów ich odzyskiwania przez wyspecjalizowane jednostki policji. Autor dokonał inkorporacji do polskiej nauki podziału państw na zamożne market nations oraz słabo rozwinięte source nations, aby wytłumaczyć różnice w zagrożeniu karą w przepisach krajowych za przestępstwa przeciwko dziedzictwu kulturowemu. Ponadto, szczegółowa uwaga została poświęcona rozwiązaniom prawnym, jakie zastosowali ustawodawcy w modelowych source nations, takich jak Włochy, Peru i Iran. Na przykładach z historii udowodniono również, że konflikty zbrojne były wykorzystywane przez market nations do przeprowadzenia nieograniczonych akcji grabieżczych dóbr kultury, próbując nadać im ramy legalności: zwyczajowe prawo łupu (wojny w starożytności), prawo prywatne i prawo krajowe (polityka prowadzona przez hiszpańskich konkwistadorów oraz brytyjskich kolonizatorów), prawo traktatowe (wojska Napoleona Bonaparte), prawo administracyjne (aparat III Rzeszy Niemieckiej i Związku Sowieckiego). Autor przeanalizował także działania ze strony międzynarodowej społeczności w celu zwalczania przestępstw przeciwko dobrom kultury (konwencje UNESCO w dziedzinie kultury, orzecznictwo międzynarodowych trybunałów karnych, rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, współpraca organów ścigania, wykorzystanie najnowszych technologii w procesie digitalizacji zbiorów), a także przedsięwzięcia podejmowane w latach 1990-2015 przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo Kultury w kwestii odzyskiwania utraconego, polskiego dziedzictwa kulturowego.