Leksykalne wykładniki intensywnego gniewu w języku polskim i rosyjskim

Abstract

The article discusses the phenomenon of verbal means of expressing intense anger in Polish and Russian languages. The lexemes under investigation are wściekłość, furia, pasja, szał; бешенство, ярость, безумие, исступление, неистовство and other members of their word families. They all denote the state of excessive agitation, when a human being may lose control. The analysis proved that the Polish lexemes are translated into the Russian language not only with the use of their strict equivalents, but also by words, idiomatic collocations and metaphors that display similar meaning as well as the units naming weaker anger. There have also been observed cases when the markers or even longer parts of the original text have been omitted in translation.

Przedmiotem opisu w niniejszym szkicu są środki językowe oznaczające intensywny gniew w języku polskim i rosyjskim. Są to: wściekłość, furia, pasja, szał; бешенство, ярость, безумие, исступление, неистовство oraz ich wspólnordzenne leksemy. Nazywają one stan nadmiernego, skrajnego wzburzenia, kiedy człowiek może tracić panowanie nad sobą. Analiza materiału empirycznego ujawniła, że w przekładzie polskich tekstów na język rosyjski obok odpowiedników słownikowych wykorzystywane są leksemy, wyrażenia sfrazeologizowane i metaforyczne ze zbliżonym znaczeniem, ale również jednostki sygnalizujące niższy stopień gniewu. Zdarzają się też przypadki opuszczenia wykładnika emocji, a nawet dłuższego fragmentu tekstu.