Techniki komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu

Abstract

The article analyses selected techniques of image construction in texts of cabaret performances. It is assumed that cabaret discourse is an interaction arrangement in which the standard objective of communicative behaviour of cabaret artists is to amuse the audience and the standard objective of the audience is to be entertained. Since the creators of cabaret performance make use of other discourses, the authors attempt to answer the following research question: What means of operating on discourse(s) lead to the accomplishment of the interactional goal? The cabaret sketch Teachers by a popular Polish cabaret group Nowaki constitutes the empirical material. The methodology of the research is based primarily on the communicative grammar model. The analysis shows that cabaret discourse uses image construction techniques that create non-standard points of access to scripts, scenarios or stereotypes, which are based on their violation or negative reinforcement, and which use a varied repertoire of linguistic devices such as metaphor, intertextuality, polysemy, operations on the phonological level and reference to hyperdiscourse.

Artykuł stanowi analizę technik komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu. Autorzy wychodzą z założenia, że dyskurs kabaretowy to układ interakcyjny, w którym standardowym celem zachowania komunikacyjnego twórców kabaretowych jest rozśmieszanie audytorium, a standardowy cel podjęcia roli odbiorcy tekstu kabaretowego stanowi zabawa. Twórcy kabaretowi do budowania obrazowania korzystają z innych dyskursów, zatem autorzy próbują odpowiedzieć na następujące pytanie badawcze: Jakie sposoby operowania dyskursem(ami) doprowadzają twórców kabaretowych do osiągnięcia celu interakcyjnego? Materiałem empirycznym jest skecz popularnej polskiej grupy kabaretowej Nowaki pt. Nauczyciele. Metodologia badania opiera się przede wszystkim na założeniach gramatyki komunikacyjnej. Analiza pokazuje, że dyskurs kabaretowy operuje technikami obrazowania, które kreują niestandardowe punkty dostępu do skryptów, scenariuszy czy stereotypów, bazujące na ich pogwałceniu lub negatywnej hiperbolizacji, wykorzystujące repertuar środków językowych, takich jak metafora, intertekstualność, polisemia, operacje na poziomie fonologicznym czy odniesienie do hyperdyskursu.