Ród Prusów w Polsce Centralnej do XVI wieku. Rozsiedlenie - majątki - kariery

Abstract

Niniejsza rozprawa doktorska wpisuje się w nurt badań nad społeczeństwem Polski Centralnej doby średniowiecza, w tym wypadku nad szlachtą herbu Prus, ze szczególnym uwzględnieniem roli politycznej, gospodarczej i majątkowej nobiles do XVI w. Tytułowy obszar podjętych rozważań obejmuje dwie ważne historycznie ziemie, początkowo dzielnice książęce, a następnie od XIV do XVIII stulecia samodzielne województwa – łęczyckie i sieradzkie. W pracy poruszono kilka zasadniczych aspektów. Po pierwsze, dokonano analizy genezy heraldycznego rodu Prusów na ziemiach polskich, szczególnie w odniesieniu do obszaru Polski Centralnej, jakkolwiek zasygnalizowano obecność rodu także w innych dzielnicach naszego kraju. Po drugie, szeroko mówiono heraldykę związaną z rodem, który posługiwał się trzema herbami, czyli Prus I, Prus II (Wilczekosy) oraz Prus III. Z punktu widzenia podjętej w tytule problematyki istotne są kwestie związane z rozsiedleniem i majątkami szlachty herbu Prus na obszarze Polski Centralnej. W oparciu o materiał rękopiśmienny, w szczególności księgi ziemskie i grodzkie łęczyckie oraz sieradzkie, a także ziemskie brzezińskie, dokonano analizy rozsiedlenia i stanu posiadania szlachty na interesującym nas obszarze, co ilustrują dołączone do pracy mapy. Także kariery polityczne i kościelne przedstawicieli rodu zajmują ważne miejsce w poruszanych w rozprawie zagadnieniach. Szczegółowo zbadano zatem udział przedstawicieli szlachty w życiu politycznym nie tylko na lokalnym partykularzu, ale – na ile było to możliwe – również w wymiarze ogólnokrajowym. Istotnym uzupełnieniem narracji są aneksy, które dodatkowo ilustrują treści poruszane w głównej części rozprawy.