Warunki uczestnictwa społecznego w doświadczeniach biograficznych kobiet odnoszących sukcesy zawodowe

Abstract

W opracowaniu zreferowane zostały pedagogicznie zorientowane badania, których przedmiotem są doświadczenia biograficzne kobiet, które odniosły sukces zawodowy. Do badań wybrano kobiety, które odniosły obiektywnie rozumiany sukces. Inaczej mówiąc „udokumentowany sukces”, określany przez uznanie społeczne wyrażające się w nadaniu kierowniczego (wpływowego) stanowiska. Można przypuszczać, iż dochodząc do zajmowanych w trakcie badań stanowisk, kobiety te musiały być bardziej aktywne niż przeciętne osoby. Warto wyraźnie podkreślić, iż pomimo włączenia do grupy badawczej kobiet, które osiągnęły sukces zawodowy, to z perspektywy przejętej problematyki badawczej nie jest istotny proces kariery zawodowej rozumianej jako osiągnięcie dobrej pozycji zawodowej, czy zdobywanie coraz lepszych stanowisk pracy, lecz aktywna postawa życiowa kobiet, będąca jednocześnie efektem kształtowania i oddziaływania warunków środowiskowych. Badania, prowadzone były w okresie 2010 – 2012. Ich nadrzędnym celem teoretycznym była empiryczna operacjonalizacja koncepcji uczestnictwa społecznego (Piekarski 2007). Celem szczegółowym była rekonstrukcja obszarów, warunków i form uczestnictwa społecznego badanych kobiet. Ponadto zamierzeniem było poznać i zrozumieć znaczenia i formy pojęcia „sukces” w życiu/ rozwoju współczesnej kobiety. Celem było również poszukiwanie związków jakie zachodzą pomiędzy obiektywnie widzianym sukcesem zawodowym a innymi aspektami życia, czyli identyfikacja czynników, które w perspektywie biograficznej mogły sprzyjać karierze zawodowej. Badania zrealizowane zostały z wykorzystaniem jednej z metod badań jakościowych - wywiadu narracyjnego F. Schȕtzego. W oparciu o przeprowadzone badania można było przyjrzeć się warunkom uczestnictwa społecznego sprzyjającym nabywaniu czynnej postawy życiowej (postawa, w którą wpisane jest pomiędzy innymi działanie, zmienianie, ulepszanie), determinującej działanie w kierunku osiągania celów, pokonywania trudności, a także twórczego przystosowywania się do zmian i kreowania tych zmian. Ponadto zrekonstruowano przebieg procesu kształtowania się tejże postawy, zidentyfikowano co jest źródłem czynnej postawy życiowej, a przede wszystkim dokonano próby rekonstrukcji sposobów działania osób, które prezentują czynną postawę życiową.