Problem dysproporcji przestrzennych w badaniach geograficznych

Abstract

Przedmiotem niniejszego opracowania są dysproporcje przestrzenne, które stanowią szczególny rodzaj zróżnicowania, a konkretnie nierówności, będący wyrazem emocjonalnego wartościowania rzeczywistości, w której żyje i funkcjonuje człowiek. Wydaje się, iż wobec dualizmu teoretyczno‐metodologicznego współczesnej geografii społecznej i współistnienia podejść obiektywistycznych i subiektywistycznych, dysproporcje przestrzeni mogą stanowić potencjalny problem dla badań geograficznych. Niestety w pracach geografów uprzywilejowane miejsce zdają się mieć metody „obiektywizujące” (ilościowe) czy statystyka przestrzenna wspomagana obecnie przez nowe formy wizualizacji danych (GIS), udział zaś sądów o charakterze wartościującym pozostaje niewielki. Fakt ten powoduje, że geografowie częściej rozważają kwestie zróżnicowania czy nierówności, rzadziej starają się zrozumieć i wyjaśnić dysproporcje.

The subject of this study are spatial disparities as a specific kind of diversity. They express inequalities within the reality in which people live and work and are the result of its emotional evaluation. It seems that in the scope of contemporary human geography and the coexisting objectivist and subjectivist approaches, spatial disparities can be a potential problem for geographical research. Unfortunately, in the work of geographers objective (quantitative) methods or spatial statistics now assisted by new forms of data visualization (GIS) still seem to have privileged position, while the share for comparative assessments remains low. This fact makes geographers often consider issues of differentiation and inequality and rarely try to understand and explain disparities.