A Socio-Pragmatic Analysis of Taiwanese and Polish Humor: Casual Conversations and Television Variety Shows
Streszczenie
Based on transcribed spoken data from casual conversations among friends, as well as from television variety shows, this study intends to illustrate and discuss how Taiwanese and Poles produce humor, perceive humor and use humor to achieve different communicative goals. In my analysis of the data, I have adopted the methodological approaches informed by conversation analysis, multimodality and interactional linguistics. Analyzing the data, I have observed that both laughter and smiling help regulate a talk-in-interaction. Laughter, for example, can be used to show one's appreciation of humor/teasing, as an invitation to laugh or to show disagreement. On the other hand, smiles can be used to reject humor/teasing, to show sarcasm or to provoke conflict in a dramatic way. In addition, Taiwanese friends are observed to use six discourse strategies in their conversations, including the use of quotation, rhetorical question, theatrical performance, back-handed remark, fictional episode and choice of dramatic expression/code. Polish friends, on the other hand, are observed to use five discourse strategies to construct humor, including the use of quotation, back-handed remark, fictional episode, choice of dramatic expression and highlighting contradiction. I have further observed that there are eight types of humor employed in 康熙來了 Kāng Xī Láile, which may include the use of personal narrative, wordplay, sarcasm, innuendo, other-deprecating humor, self-deprecating humor, self-bragging humor and 無厘頭Wúlítóu “nonsense.” In Kuba Wojewódzki, on the other hand, the types of humor may include personal narrative, wordplay, sarcasm, innuendo, other-deprecating humor, self-deprecating humor, self-bragging humor and teasing. As for the organization of the study, Chapter One introduces the problem, background information of the data, transcription systems and research objectives. Chapter Two reviews
iii
previous studies on humor, with a special focus on its social functions and how it has been developed in Taiwanese and in Polish societies. In addition, the methodological approaches used for analysis are also introduced in this chapter. Chapter Three analyzes the pragmatic/interpersonal functions of laughter and smiling. Chapter Four and Chapter Five illustrate and discuss the discourse strategies used by Taiwanese and Polish friends to construct humor, so as to negotiate previously established friendships and intimate relationships. Chapter Six and Chapter Seven further analyze how different types of humor are used on television variety shows in Taiwan and in Poland, respectively. Chapter Eight discusses some of the most important issues concerning humor and summarizes the characteristics of Taiwanese and Polish humor. Finally, Chapter Nine concludes the findings of this study and discusses implications for future work in this area of research. Przedmiotem rozprawy doktorskiej jest przedstawienie i analiza sposobów tworzenia,
postrzegania i używania humoru przez Tajwańczyków i Polaków do osiągnięcia różnych
celów komunikacyjnych. Badania oparte zostały na zapisach danych mówionych
zaczerpniętych z potocznych rozmów pomiędzy przyjaciółmi oraz telewizyjnych programów
rozrywkowych. W analizie danych przyjęto założenia metodologiczne bazujące na analizie
konwersacji, multimodalności oraz lingwistyce interakcyjnej.
Analiza danych wykazała, że śmiech i uśmiech pomagają regulować interakcje
podczas rozmowy. Śmiech, na przykład, może być używany do wyrażania uznania dla
czyjegoś poczucia humoru lub przekomarzania się, jest zaproszeniem do żartów ale także
może wyrażać dezaprobatę. Z drugiej strony, uśmiech może być używany w celu odrzucenia
żartu lub przekomarzania się, może wyrażać sarkazm lub wywoływać konflikt w dramatyczny
sposób. Ponadto zaobserwowano, sześć różnych strategii dyskursu stosowanych przez
Tajwańczyków, są to cytaty, retoryczne pytania, teatralne wystąpienia, dwuznaczne uwagi,
fikcyjne epizody oraz wybór dramatycznych zwrotów/kodów. Z drugiej strony, u Polaków
zaobserwowano stosowanie pięciu strategii dyskursu w tworzeniu humoru: używanie cytatów,
dwuznacznych uwag, fikcyjnych epizodów, wybór zwrotów dramatycznych i podkreślających
sprzeczności.
W dalszej części badań wykazano istnienie ośmiu typów humoru w programie 康熙來
了Kāng Xī Láile. Uczestnicy programu używają narracji personalnej, gry słów, sarkazmu,
insynuacji, humoru polegającego na deprecjacji innych, samo-deprecjacji, przechwalaniu się
oraz 無厘頭wúlítóu „nonsensu”. Rodzaje humoru stosowane w programie Kuba Wojewódzki
to narracja personalna, gry słowne, sarkazm, insynuacja, humor polegający na deprecjacji
innych i samo-deprecjacji, przechwalanie się oraz przekomarzanie się.
Badanie zostało przedstawione w następujący sposób: w rozdziale pierwszym zawarto
przedstawienie przedmiot badań, informacje o danych, sposoby transkrypcji oraz cele
badania. Rozdział drugi omawia badania nad humorem ze szczególnym naciskiem na jego
społeczne funkcje oraz rozwój humoru w tajwańskim i polskim społeczeństwie. Ponadto w
rozdziale tym przedstawiono metodologiczne podejścia użyte do analizy. Rozdział trzeci
analizuje pragmatyczne i interpersonalne funkcje śmiechu i uśmiechu. W rozdziałach
czwartym i piątym przedstawiono i omówiono strategie dyskursu stosowane przez Polaków i
Tajwańczyków w celu tworzenia humoru dla uzgadniania wcześniej zawartych przyjaźni i
bliskich relacji. W rozdziałach szóstym i siódmym zawarto dalszą analizę różnych typów
humoru używanych w programach telewizyjnych w Tajwanie i Polsce. Rozdział ósmy
omawia niektóre z ważnych kwestii dotyczących humoru i podsumowuje cechy humoru
tajwańskiego i polskiego. Rozdział dziewiąty podsumowuje wyniki badań i omawia
implikacje dla dalszych prac w tej dziedzinie.
Z tą pozycją powiązane są następujące pliki licencyjne: