Wpływ wybranych czynników na wielkość i zróżnicowanie indeksów cen towarów i usług konsumpcyjnych

Abstract

The paper deals with the analysis of the reasons of the differences between goods and services (living costs) price indices. The assumption on which it is based is the fact that there are no grounds to reject hypothesis that the change in the living costs of households is the result of the differences in this population with respect to certain socio-economic, demographic and territorial attributes. The period of the investigation covers the years 1980-1996. The set of factors whose influence on the dynamics of living costs is investigated, comprises socioprofessional group, household income, household size and household location as well as the age and education of household head. The analysis was carried out in two directions i.e. the influence of the chosen factor on the change of prices was observed through appropriate grouping of household, while the assessment of the simultaneous influence of some attributes was made with the help of statistical models, in which living costs index was the explained variable.

W artykule podjęto próbę zbadania wpływu wybranych czynników na wielkość i zróżnicowanie indeksów cen towarów i usług konsumpcyjnych. Wpływ wyróżnionego czynnika na zmienność cen oceniany jest poprzez zastosowania odpowiedniego grupowania gospodarstw domowych, natomiast ocena jednoczesnego wpływu ustalonych zmiennych na dynamikę cen towarów i usług przeprowadzona została na podstawie statystycznych modeli indeksów kosztów utrzymania. Analizą objęto lala charakteryzujące się głęboką nierównowagą rynkową i wysoką dynamiką cen towarów i usług (lata osiemdziesiąte) oraz okres względnie zrównoważonego popytu z podażą towarów i usług na rynku, charakteryzujący się stosunkowo umiarkowanym wzrostem ich cen (wybrane lata dziewięćdziesiąte).