Czas wolny w dobie postmodernizmu

Abstract

Cel. Omówienie na podstawie przeglądu literatury różnorodnych podejść do czasu wolnego. Analiza kontrowersji wokół pojęcia czasu wolnego. Prezentacja wybranych aktywności wolnoczasowych w odniesieniu do komodyfikacji i umasowienia, prestiżu oraz stylu życia. Metoda. Analiza istniejących wyników badań i prac zarówno polsko-, jak i angielskojęzycznych: analiza treści (książek, czasopism naukowych), analiza historyczno- -porównawcza, jakościowa ocena materiału. Wyniki. Zastosowane metody badań ukazały duże zróżnicowanie w podejściu autorów do pojęcia czasu wolnego oraz jego autentyczności. Mimo iż wielu autorów skłania się do traktowania czasu wolnego jako czasu pozostającego po pracy i zajęciach obowiązkowych, dylematem pozostaje nadal kwestia dobrowolności podejmowanych aktywności wolnoczasowych i związanych z tym subiektywnych odczuć ich uczestników. Najnowsze badania zmierzają ku dynamicznej i holistycznej konceptualizacji tego pojęcia, nie ograniczając go tym samym do granic praca – rekreacja. Z analizy materiałów źródłowych wynika ponadto, że współcześnie formy wykorzystania czasu wolnego podlegają stopniowej komercjalizacji, podkreślając coraz częściej status społeczny i styl życia jednostki. Ograniczenia badań i wnioskowania. Artykuł prezentuje subiektywnie wybrane przykłady form spędzania czasu wolnego. Implikacje praktyczne. Analiza literatury przedmiotu może stanowić punkt wyjścia do dalszych badań nad autentycznością form wolnoczasowych. Oryginalność. Mimo teoretycznego charakteru pracy, oryginalnym jej elementem jest podsumowanie funkcjonujących w literaturze teorii dotyczących czasu wolnego i jego autentyczności. Rodzaj pracy. Artykuł o charakterze przeglądowym.

Purpose. To identify a variety of approaches to free time and its authenticity of forms in the age of postmodernism. To analyse the controversy around the concept of the free time. The presentation of selected free time activities in relation to commodification processes, prestige and lifestyle. Method. An analysis of various research sources both in Polish and English books and in scientific materials. The main method was to analyse scientific materials, compare historic literature and perform a qualitative analysis. Findings. All the methods used revealed significant diversification in free time and its authenticity terminology. Although many scholars understood free time as time after work and obligatory activities, the main dilemma was the voluntariness and subjectivism of the term. Current research has moved towards a more dynamic and holistic conceptualization of the term, as well as not limiting it to a work-recreation frame. In analysing the reference materials, it can also be noticed that forms of free time activities nowadays are being gradually commercialised and reflect the social status and lifestyle of the participants. Research and Conclusion Limitations. The paper includes only some subjectively selected examples. Practical Implications. The applied analysis and the summary of the literature can determine further research regarding the authenticity of free time activities. Originality. Despite the mainly theoretical character of the paper, its creative and original aspect is a review of the existing theories concerning free time and its authenticity. Type of Paper. Review article