The Use of Tax Base Estimation Methods for Income Tax Purposes in the Light of Research

Abstract

One of the phenomena that can be observed in the economy is income tax evasion. Its occurrence can be reduced, inter alia, by estimating taxpayers’ taxable income. Tax legislation specifies methods that can be used to this end, however methods other than statutory ones can also be employed. The article aims to evaluate the need for developing tax base estimation methods other than those specified in the legislation by analysing their use by tax authorities. The analysis focuses on cases that the Supreme Administrative Court considered in 2013. Its results show that in nearly 80% of the cases taxable incomes were estimated using methods other than those recommended by law, some of which (e.g. the production method) were never used, one of the reasons being the lack of data necessary to make comparisons. Based on the findings, changes are proposed to make the tax base estimation methods more specific.

Jednym ze zjawisk obserwowanych w gospodarce są oszustwa podatkowe w podatkach dochodowych. Zjawisko to można ograniczać, między innymi, poprzez szacowanie podstawy opodatkowania. Przepisy wskazują różne metody szacowania podstawy opodatkowania. Pozwalają również na stosowanie metod innych niż wymienione w przepisach. Celem pracy jest ocena konieczności opracowania metod szacowania podstawy opodatkowania innych niż wymienionych w przepisach. Przeprowadzono analizę wykorzystania takich metod szacowania podstawy opodatkowania. Przedmiotem analizy były orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego wydane 2013 r. Organy podatkowe w prawie 80% przypadków zastosowały metody szacowania dochodu niewskazane w regulacjach. Niektóre metody szacowania dochodu (np. produkcyjna) określone w przepisach nie były w ogóle wykorzystywane przez organy podatkowe. Wynika to między innymi z braku porównywalnych danych. Zaproponowano zmiany dotyczące uszczegółowienia metod szacowania podstawy opodatkowania.