Les divagations du calendrier
Streszczenie
Na mocy dekretu papieskiego po czwartku 4 października 1582 nastąpić
miał piątek 15 tego miesiąca. Wydarzenie to służy autorowi niniejszej pracy
za punkt wyjścia do refleksji dotyczących przeobrażeń kalendarza począwszy
od Cesarstwa Rzymskiego aż do czasów nam współczesnych.
Ludy pierwotne posługiwały się rokiem księżycowym, krótszym o 11 dni
od roku słonecznego, stąd szybko wzrastająca rozbieżność między kalendarzem
a rokiem słonecznym. Niedogodność tę zauważyli Rzymianie i, wprowadzając
różne reformy, usiłowali ją usunąć. Po mniej udanych próbach kalendarz
opracowany na polecenie Juliusza Cezara i skorygowany przez jego
następców został powszechnie przyjęty i funkcjonował do XVI w. Był on
jednakże oparty na niewielkim błędzie obliczeniowym, który w przeciągu
jednego tysiąclecia powodował rozbieżność o ok. 8 dni. W związku z tym
potrzeba nowej reformy kalendarza stawała się coraz bardziej intensywna w
okresie późnego Średniowiecza i Renesansu.
Reformy tej podjął się papież Grzegorz XIII, który zlecił przygotowanie
nowego kalendarza licznej ekipie matematyków i astronomów. Chociaż
ostateczny tekst reformy ogłoszony został w 1582 r., nie wszystkie kraje
jednogłośnie przyjęły nowy kalendarz, np. Anglia w 1752, Rosja w 1918, Turcja
w 1926 r. Mimo iż kalendarz ten zawiera szereg anomalii (np. zmienne
daty świąt kościelnych), jest on dziś nadal obowiązujący i oczekuje następnego
reformatora na miarę Grzegorza XIII.
Collections