Manuels de conversation dans l'apprentissage des langues étrangères du XIVe au XVIe siècle

Abstract

Autorka zajmuje sią w swoim artykule złożonością kontaktów językowych, a w szczególności problemem uczenia sią języków obcych innych niż łacina. Dwu- i wielojęzyczność pojawiła się jako problem w XIV w., kiedy międzynarodowe targi zmuszały kupców do porozumiewania się w obcym języku. Cenny materiał w badaniach nad rozwojem nauczania języków obcych stanowi historia książki i drukarstwa. W penetracji społecznej języków obcych dużą rolę odegrali nauczyciele, którzy byli również tłumaczami, autorami podręczników, słowników, gramatyk czy też podręczników konwersacji. W przejściu od rękopisu do książki drukowanej umacnia się prestiż słowa pisanego. a jego zasięg rozszerza się na warstwy społeczne do tej pory niepiśmienne. Podręczniki tego okresu odpowiadają zapotrzebowaniu przede wszystkim warstwy kupieckiej, zawierają więc zwłaszcza słownictwo odnoszące się do cen, towarów i bezpośrednich transakcji handlowych. Jednym słowem są to podręczniki praktyczne. Podaje się trzy argumenty za uczeniem się języków obcych: ułatwiają porozumienie między narodami, wzmacniają szanse powodzenia ekonomicznego, są niezbędne w "dobrym rządzeniu". Niesłuszny jest przy tym pogląd, jakoby nauka języków obcych w renesansie stała w opozycji do nauki łaciny; przeciwnie, nawet jeśli cele uczenia były różne, sam fakt wprowadzenia łaciny do wielu podręczników konwersacji świadczyłby raczej o wzajemnym oddziaływaniu na siebie tych dwóch systemów nauczania. Na zakończenie autorka wyraża ubolewanie, że historia pokrywa milczeniem problematykę rozwoju dydaktyki języków obcych i metod ich nauczania. Ta nieufność do historycznego podejścia brałaby się z naiwnej wiary w liniowość postępu, gdzie pierwsze próby formułowania dydaktyki i metodvki języków obcych byłyby jedynie niedoskonałymi dowodami na doskonałość obecnego systemu nauczania.