Внешняя политика СССР накануне второй мировой войны

Abstract

Autorzy wychodzą ze znanej tezy, iż polityka zagraniczna państwa jest nierozdzielnie związana z jego polityką wewnętrzną, że wiele współczesnych problemów międzynarodowych sięga korzeniami przeszłości. Ten punkt wyjścia jest im potrzebny do stwierdzenia, iż deformacje stalinizmu w ZSRR musiały wpłynąć także na politykę zagraniczną państwa, pociągnąć za sobą poważne błędy tak w jej realizacji, jak i przede wszystkim w celach taktycznych i strategicznych. Nie odrzucając całkowicie dokonań dotychczasowej historiografii radzieckiej traktującej o genezie drugiej wojny światowej i stosunkach radziecko-niemieckich, usiłują godzić niektóre jej pozycje z historiografią powszechną, w szczególności pracą Hellera i Niekricza, a także ostro dotąd zwalczanego Krywickiego. Przytaczają dość obszerny rejestr faktów, świadczących o tym, że genezy paktu Ribbentrop-Mołotow i Traktatu o Przyjaźni i Granicy szukać należy nie w niepowodzeniu moskiewskich rokowań sztabowych ZSRR, Wielkiej Brytanii i Francji, ale w okresie bezpośrednio po Monachium. Przeprowadziwszy rachunek strat i zysków zbliżenia z Trzecią Rzeszą, stwierdzają jego niecelowość, wyciągnięcie zeń przez Stalina znacznie mniej korzyści i poniesienie znacznie większych strat, niż zakładano. W niewielkim stopniu zaznaczają także straty moralne, jakie poniósł ZSRR decydując się na tajną zmowę z Hitlerem.