Projekcja oreksynowa (hipokretynowa) nowym układem niespecyficznym mózgowia ssaków

Abstract

Odkrycie w okolicach podwzgórza ssaków w końcu lat 90. ubiegłego wieku neuropeptydu oreksyny (hipokretyny) dało nowe spojrzenie na układy niespecyficzne mózgowia. Okazało się bowiem, że neurony oreksynowe posiadają rozsianą, dyfuzyjną projekcję do wielu bardzo ważnych obszarów mózgowia, w tym przede wszystkim do głównych źródeł klasycznej projekcji niespecyficznej zlokalizowanej w pniu mózgu. Dalsze badania wykazały, że projekcja oreksynowa jes t nadrzędna i reguluje aktywność neuronów cholinergicznych, noradrenergicznych, dopaminergicznych, histaminergicznych i serotninergicznych, stając się tym samym podstawową w reakcji wzbudzenia mózgowia (arousal). Główna rola, tego nowo odkrytego układu niespecyficznego mózgowia polega na regulacji najważniejszego i podstawowego rytmu naszego ciała - snu i czuwania. Istnieją wstępne doniesienia sugerujące obecność włókien neuronów oreksynowych w okolicach jąder nadskrzyżowaniowych podwzgórza i listka ciała kolankowatego bocznego wzgórza, dwu głównych elementach neuronalnego mechanizmu zegara biologicznego ssaków. Odkrycie neuropeptydu oreksynowgo jego kliniczne i biologiczne znaczenie to kolejny krok milowy w neurobiologii.