Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorBarwiński, Marek
dc.date.accessioned2015-09-15T15:00:58Z
dc.date.available2015-09-15T15:00:58Z
dc.date.issued2014
dc.identifier.issn2300-0562
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/11826
dc.description.abstractPodlasie, a historical and geographical region in eastern Poland, has been for centuries a political and national borderland where Polish, Lithuanian, Belorussian and Ukrainian ethnic elements intermingled. This resulted in a very durable ethnic, religious and cultural borderland in Podlasie. It was formed by a number of ethnic and religious communities that have inhabited this region since a remote past and influenced each other thus making the region a maze of nations, religions, languages and cultures. The ethnic and religious diversity of the region was determined by frequent changes in political linking of Podlasie and several waves of various settlers – a usual phenomenon in the region that was, particularly in the Middle Ages, a kind of frontier of Poland, Lithuania and Russia. Ethnic borderland in Podlasie is the most diversified region in Poland in respect of nationality, culture and religion. It forms both an interstate borderland between Poland and Belarus and an internal ethnic, religious, cultural and linguistic borderland. Predominent nations are Poles and Belorussians but the presence of Ukrainians, Lithuanians, Tatars, Romanies, Russians and Karaites, which makes the region a maze of nations. The religious mosaic is not so striking, nevertheless it is the only province of Poland where the Roman Catholics are outnumbered by followers of another religion, namely the Orthodox. The national and religious borderland in Podlasie is a zone with many transitory areas where different national, religious, linguistic and cultural groups overlap. There are hardly any clear dividing lines separating particular national and religious groups. In Podlasie various communities, in many cases closely related to each other, coexist side by side. Borderland zone are usually extensive areas where ethnic divisions tend to fade away. The whole area of north-eastern Poland, including Podlasie can be considered to be such a borderland zone. Here, several nationalities and religions are separated by more or less vast transitory belts rather than definite dividing lines. Sometimes such transitory areas gave rise to some new derivative communities.pl_PL
dc.description.abstractW artykule przedstawiono wieloaspektowy wymiar pełnienia przez Podlasie funkcji pogranicza politycznego, cywilizacyjnego, narodowościowego, wyznaniowego, języko-wego i kulturowego. Poza omówieniem cech i procesów typowych dla obszarów pograniczy oraz przedstawieniem historycznych, geograficznych i politycznych uwarun-kowań uformowania się na Podlasiu szerokiej strefy zróżnicowanego pogranicza, poddano także analizie współczesne przemiany struktury etniczno-religijnej mieszkań-ców tego regionu oraz konsekwencje zmian sytuacji geopolitycznej (zwłaszcza w kon-tekście rozszerzenia Unii Europejskiej) dla postrzegania Podlasia w kategoriach regionu pogranicza.en
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesStudia z Geografii Politycznej i Historycznej;3
dc.rightsUznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/pl/*
dc.subjectborderlanden
dc.subjectpograniczepl_PL
dc.subjectPodlasiepl_PL
dc.subjectpolitical geographyen
dc.subjectethnic minoritiesen
dc.subjectgeografia politycznapl_PL
dc.subjectmniejszości narodowepl_PL
dc.titlePodlasie jako region pograniczapl_PL
dc.title.alternativePodlasie as the borderland regionen
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number281-306pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationKatedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwerystet Łódzkipl_PL
dc.referencesAtlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, 1980, t. 1, Glinka S., Obrębska-Jabłońska A., Siatkowski J. (red.), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.pl_PL
dc.referencesAwramiuk A., 2011, Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego pogranicza na przy-kładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, 15, s. 327–337.pl_PL
dc.referencesBabiński G., 1997, Pogranicze polsko-ukraińskie. Etniczność, zróżnicowanie religijne, tożsamość, Kraków.pl_PL
dc.referencesBański J., 2008, Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcjach podziału Europy, [w:] Eberhardt P. (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Prace Geogra-ficzne, 218, Warszawa, s. 121–134.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2001a, Stereotypy narodowościowo-religijne na Podlasiu, [w:] Lesiuk W., Trzcielińska-Polus A. (red.), Colloquium Opole 2000 – Stereotypy i uprzedzenia w stosunkach między Polakami, Niemcami i Czechami, Opole, s. 192–199.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2001b, Contemporary national and religious diversification of inhabitants of the Polish-Belorussian Borderland – the case of the Hajnówka District, [w:] Koter M., Heffner K. (red.), Changing role of border areas and regional policies, Region and Regionalism, 5, Opole–Łódź, s. 180–184.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2002, Pogranicze w ujęciu geograficzno-socjologicznym – zarys proble-matyki, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 4, s. 11–23.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2004, Podlasie jako pogranicze narodowościowo-wyznaniowe, Łódź.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2005a, Współczesne stosunki narodowościowo-religijne na Podlasiu, [w:] Majakowski M., Wojakowski D. (red.), Granice i pogranicza nowej Unii Europej-skiej. Z badań regionalnych, etnicznych i lokalnych, Kraków, s. 172–194.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2005b, The contemporary ethnic and religious borderland in Podlasie Region, [w:] Koter M., Heffner K. (red.), Historical, ethnic and geographical problems of borderlands, Region and Regionalism, 7 (2), Opole–Łódź, s. 81–90.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2008, Wpływ granic oraz uwarunkowań politycznych na zmiany struktury narodowościowej i wyznaniowej na przykładzie Podlasia, [w:] Kulesza M. (red.), Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii histo-rycznej, Łódź, s. 48–65.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2011, Ukraińcy na Podlasiu – geneza, kontrowersje, współczesność, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 11, s. 123–144.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2012, Stosunki międzypaństwowe Polski z Ukrainą, Białorusią i Litwą po 1990 roku w kontekście sytuacji mniejszości narodowych, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, 1: Granice – mniejszości narodowe i religijne – dziedzic-two, s. 139–166.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2013, Geograficzno-polityczne uwarunkowania sytuacji Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce po 1944 roku, Łódź.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2014a, Struktura narodowościowa Polski w świetle wyników spisu powszechnego z 2011 roku, „Przegląd Geograficzny”, 86 (2), s. 217–242.pl_PL
dc.referencesBarwiński M., 2014b, Mniejszość litewska w Polsce. Studium przypadku gminy Puńsk, „Studia Obszarów Wiejskich”, 35, s. 137–153.pl_PL
dc.referencesBieńkowska-Ptasznik M., 2007, Polacy – Litwini – Białorusini. Przemiany stosunków etnicznych na północno-wschodnim pograniczu Polski, Białystok.pl_PL
dc.referencesChlebowczyk J., 1983, O prawie do bytu małych i młodych narodów, Warszawa –Kraków.pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 2004, Koncepcja granicy między cywilizacją zachodniego chrześcijaństwa a bizantyjską na kontynencie europejskim, „Przegląd Geograficzny”, 76 (2), s. 169–187.pl_PL
dc.referencesGloger Z., 1903, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków.pl_PL
dc.referencesGoss K., 2001, Struktura wyznaniowa mieszkańców byłego województwa białostockiego, „Pogranicze. Studia społeczne”, 10, s. 114–136.pl_PL
dc.referencesHawryluk J., 1999, „Kraje ruskie Bielsk, Mielnik, Drohiczyn”. Rusini-Ukraincy na Podlaszu – fakty i kontrowersje, Kraków.pl_PL
dc.referencesKępka P., 2009, Postawy polityczne ludności prawosławnej w województwie podlaskim, praca magisterska napisana w Katedrze Geografii Politycznej i Studiów Regional-nych UŁ pod kierunkiem M. Barwińskiego, Łódź.pl_PL
dc.referencesKoter M, 1993, Geographical classifications of ethnic minorities, [w:] Gosar A. (red.), Geography and ethnicity, Geographica Slovenica, No. 24, Ljubljana, s. 123–138.pl_PL
dc.referencesKoter M., 1995, Ludność pogranicza – próba klasyfikacji genetycznej, „Acta Universi-tatis Lodziensis, Folia Geographica”, 20, s. 239–246.pl_PL
dc.referencesKoter M., 1997, Kresy państwowe – geneza i właściwości w świetle doświadczeń geo-grafii politycznej, [w:] Handke K. (red.), Kresy – pojęcie i rzeczywistość, Warszawa, s. 9–52.pl_PL
dc.referencesLudność w województwie podlaskim. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodo-wy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, 2013, GUS, Białystok.pl_PL
dc.referencesMironowicz E., 1992, Świadomość narodowa społeczności prawosławnej Białostocczyzny, „Zeszyty Naukowe Instytutu Nauk Politycznych UW”, 17, s. 109–142.pl_PL
dc.referencesMironowicz E., 2010, Białorusini, [w:] Dudra S., Nitschke B. (red.), Mniejszości naro-dowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, Kraków, s. 66–90.pl_PL
dc.referencesNikitorowicz A., 1995, Pogranicze tożsamości – edukacja międzykulturowa, Białystok.pl_PL
dc.referencesNikitorowicz A., 2012, Mniejszość ukraińska w warunkach przeobrażeń ze szczególnym uwzględnieniem narodu kulturowego, „Pogranicze. Studia społeczne”, 19, s. 73–95.pl_PL
dc.referencesPawluczuk W., 1999, Pogranicze narodowe czy pogranicze cywilizacyjne?, „Pogranicze. Studia Społeczne”, 8, s. 23–32.pl_PL
dc.referencesPiskozub A., 1987, Dziedzictwo polskiej przestrzeni. Geograficzno-historyczne podstawy struktur przestrzennych ziem polskich, Wrocław.pl_PL
dc.referencesPlit F., 2008, Województwo podlaskie – region pogranicza, [w:] Świątek D., Bednarek M., Siłka P. (red.), Współczesne problemy badawcze geografii polskiej – geografia człowieka, „Dokumentacja Geograficzna”, 36, s. 7–14.pl_PL
dc.referencesSadowski A., 1991, Społeczne problemy wschodniego pogranicza, Białystok.pl_PL
dc.referencesSadowski A., 1995, Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców, Białystok.pl_PL
dc.referencesSadowski A., 1997, Mieszkańcy północno-wschodniej Polski. Skład wyznaniowy i naro-dowościowy [w:] Kurcz Z. (red.), Mniejszości narodowe w Polsce, Wrocław, s. 7–42.pl_PL
dc.referencesSakson A., 1990, Mazurzy – społeczność pogranicza, Poznań.pl_PL
dc.referencesSobczyński M., 2000, Struktura narodowościowo-wyznaniowa Polski, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica, 3, s. 157–174.pl_PL
dc.referencesWiśniewski J., 1977, Osadnictwo wschodniosłowiańskie Białostocczyzny – geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne, „Acta Baltico-Slavica”, 11, s. 7–80.pl_PL
dc.referencesŻołędowski C., 2003, Białorusini i Litwini w Polsce, Polacy na Białorusi i Litwie. Uwarunkowania współczesnych stosunków między większością i mniejszościami narodowymi, Warszawa.pl_PL
dc.referenceshttp://old.stat.gov.pl/gus/8185_PLK_HTML.htm: Ludność według deklarowanej naro-dowości oraz województw w 2002 roku (15.06.2007).pl_PL
dc.referenceshttp://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/narodowy-spis-powszechny-ludnosci-i-mieszkan-2011/wybrane-tablice-dotyczace-przynaleznosci-narodowo-etnicznej-jezyka-i-wyznania-nsp-2011,27,1.html (24.04.2014).pl_PL
dc.referenceshttps://mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl/: Mniejszości narodowe i etniczne. Minister-stwo Administracji i Cyfryzacji (24.04.2014).pl_PL


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska