Social Aspects of Transnational Corporations’ Activities in the New EU Member States
Streszczenie
The aim of this paper is to examine main social aspects related to activities of TNCs in the new EU Member States and to answer the question whether TNCs could help solve some social problems of recipient countries or if their activities are a source of additional imbalances in the social sphere. The UNCTAD, OECD and CEIC statistics data bases are used to analyze and evaluate the scale and consequences of TNCs activities in the new EU member States. The empirical analysis is limited to four countries, i.e. the Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia. The research results show that TNCs can play a positive role in smoothing some social problems in host countries which are unemployment, poverty and social exclusion. TNCs create and maintain a vast portion of jobs in the new EU Member States offering higher compensation for employees than domestic firms. The tendency towards regional concentration of FDI in developed regions has an ambiguous impact on the socio-economic cohesion of the enlarged EU examined at the regional level. TNCs seem to stimulate disparities between regions of the EU and within these regions. TNCs are corporate social responsibility leaders in the new EU Member States. Celem artykułu jest zbadanie głównych społecznych aspektów związanych z działalnością korporacji transnarodowych w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej (UE) oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy korporacje transnarodowe mogą pomóc złagodzić społeczne problemy występujące w krajach goszczących, czy też są źródłem dodatkowej nierównowagi w sferze społecznej. Analiza i ocena skali zaangażowania korporacji transnarodowych w nowych krajach członkowskich UE została przeprowadzona z wykorzystaniem bazy danych UNCTAD, OECD i CEIC. Analiza empiryczna obejmuje cztery kraje, tj. Czechy, Węgry, Polskę i Słowację. Wyniki badań wskazują, że korporacje transnarodowe mogą odgrywać pozytywną rolę w łagodzeniu społecznych problemów w krajach goszczących, którymi są bezrobocie, ubóstwo i społeczne wykluczenie. Korporacje transnarodowe tworzą i utrzymują stosunkowo duża liczbę miejsc pracy w nowych krajach członkowskich UE, oferując wyższe wynagrodzenie pracownikom, niż firmy miejscowe. Ich skłonność do koncentracji bezpośrednich inwestycji zagranicznych w rozwiniętych regionach ma jednak niejednoznaczny wpływ na spójność społeczno-ekonomiczną poszerzonej UE, badanej na poziomie regionalnym. Korporacje transnarodowe wydają się stymulować nierówności na poziomie międzyregionalnym i wewnątrz regionów. Jednocześnie korporacje te są liderami społecznej odpowiedzialności w nowych krajach członkowskich UE.