Postać Don Juana w utworach pisarzy rosyjskich XIX wieku

Abstract

Przedmiotem rozprawy jest postać Don Juana w literaturze rosyjskiej XIX wieku – w utworach pisarzy rosyjskich, które należą do gatunków dramatycznych i mieszanych (poemat dramatyczny). Analizę postaci Don Juana w literaturze rosyjskiej autorka rozpoczyna od „Gościa kamiennego” A.S. Puszkina, a następnie „Don Juana” A.K. Tołstoja jako romantycznych interpretacji obrazu słynnego uwodziciela. Następnie analizuje utwory twórców drugorzędnych A.N. Bieżeckiego i A.O. Mordwina-Szczodro i ich wkład w opracowanie tematu donżuanowskiego na gruncie literatury rosyjskiej. Pozwala to na ocenę osiągnięć artystycznych tych autorów na tle dokonań poprzedników. Kolejny rozdział autorka poświęca dramatowi Czechowa „Płatonow”, w którym donżuanizm bohatera jest maską skrywającą prawdziwe oblicze bohatera rosyjskiego. Śledzi także sposoby realizacji tematu Don Juana w różnych odmianach gatunków dramatycznych. Na podstawie dokonanego przeglądu dziejów literackich Don Juana autorka stwierdza, że należy on do tzw. „odwiecznych typów”, pełniących funkcję spoiwa w łańcuchu tradycji literackiej od czasów renesansu hiszpańskiego do postmodernizmu. Próby dokonania pełnego opisu postaci wymagają uwzględnienia dwóch poziomów, na jakich ujawnia ona swoją obecność w świecie przedstawionym dramatu.