Gatunki wypowiedzi pisemnych w glottodydaktyce a egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego

Abstract

The article aims to identify Polish speech genres, recommended for active or passive mastery by learners of Polish, the knowledge of which is required for state certificate examinations in Polish as a foreign language. In Standardy wymagań egzaminacyjnych, which are annexed to the regulation of the Ministry of Education and Science of 2016, the Legislator specifies genre envisaged to be mastered at each level of language proficiency. The repertoire of forms of speech provided for each level of teaching is presented in Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2 (Janowska et al. 2011). The article presents the repertoire of genres required by the legislation in reference to the concept of genre and genre pattern in Maria Wojtakʼs theory, as well as the frequency of individual forms of utterances in the 2016–2024 exam sheets at B1–C2 levels. The issue of evaluating the various aspects of the genre pattern at the analyzed levels in the context of the elements of the genre pattern is also addressed.

Artykuł ma na celu wskazanie polskich gatunków wypowiedzi, zalecanych do czynnego lub biernego opanowania przez uczących się polszczyzny, których znajomość wymagana jest na państwowych egzaminach certyfikatowych z języka polskiego jako obcego. W Standardach wymagań egzaminacyjnych, będących załącznikiem do Ustawy o języku polskim z 1999 r., ustawodawca wyszczególnia wypowiedzi gatunkowe przewidziane do opanowania na poszczególnych poziomach biegłości językowej. Repertuar form wypowiedzi przewidzianych na poszczególne poziomy nauczania przedstawiony jest w Programach nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2 (Janowska i in. 2011). W artykule, na tle koncepcji gatunku i wzorca gatunkowego Marii Wojtak, przedstawiony został wachlarz wymaganych przepisami gatunków oraz częstotliwość poszczególnych form wypowiedzi w arkuszach egzaminacyjnych z lat 2016–2024 na poziomach B1–C2. Poruszono także kwestię oceny poszczególnych aspektów wzorca gatunkowego na analizowanych poziomach w kontekście elementów wzorca gatunkowego.