Niezrealizowane zagrożenie praw i wolności jednostki. Uwagi o projekcie nieuchwalonej ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19

Abstract

Pandemia COVID-19 stała się pretekstem do stworzenia swoistego wehikułu legislacyjnego pozwalającego na pilne wprowadzanie w prawie zmian budzących zasadnicze zastrzeżenia z punktu widzenia konstytucyjnych gwarancji praw i wolności jednostki. Nie zdecydowano się na wprowadzenie jednoznacznie określonego obowiązku szczepień przeciw wirusowi COVID-19. W tym kontekście zwraca uwagę bezskuteczna próba ustawowego wymuszenia częściowego wprowadzenia tego obowiązku w projekcie nieuchwalonej ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19. Projekt ten przewidywał też umożliwienie stworzenia swego rodzaju systemu monitorowania i ewidencjonowania obecności jednostek w przestrzeni publicznej. Zawarte w nim rozwiązania budzą zasadnicze zastrzeżenia konstytucyjne, których analiza wskazuje na łatwość ignorowania postanowień Konstytucji przez projektodawców, w tym przypadku posłów, ale – ze względu na utrwalony już zwyczaj o wątpliwym statusie prawnym – zapewne korzystających ze wsparcia rządowego zaplecza legislacyjnego. Poselski projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19 był przedmiotem pierwszego czytania w Komisji Zdrowia, która zakończyła swoje prace przedłożeniem Sejmowi sprawozdania48 zawierającego wersję sporządzoną przez Komisję. Jednakże sprawozdanie to nie stało się przedmiotem dalszego postępowania w Sejmie. Nie doszło zatem do uchwalenia ustawy sprowadzającej zagrożenie dla praw i wolności jednostki. Jednak w przekazanym Sejmowi stanowisku Rada Ministrów stwierdziła, że „pozytywnie opiniuje” poselski projekt i wskazała na „konieczność pilnego zastosowania projektowanych instytucji normatywnych”. Aprobata rządu dla naruszania Konstytucji i ignorowania dorobku orzecznictwa oraz doktryny dotyczącego interpretacji ustawy zasadniczej jest kolejnym przejawem kryzysu konstytucyjnego, od którego trwałości zależy trwanie i intensywność zagrożeń dla praw i wolności jednostki. Polityczne potrzeby większości parlamentarnej, stymulowane przez możliwy rozwój epidemii, mogą spowodować, że uzasadniane jej zwalczaniem zagrożenie dla praw i wolności jednostki stanie się realne.