Wirtualna rzeczywistość jako narzędzie badacza społecznego

Abstract

The article focuses on the growing role of Virtual Reality (VR) technology in the field of social sciences. Various aspects of the use of VR technology in experimental research are discussed, focusing on the control of research conditions, environmental realism, monitoring and recording of participants’ behavior. The study presents examples of research that used VR to analyze social behavior, such as social facilitation and inhibition, psychosis, or participants’ reactions to extreme situations, such as the Milgram experiment. The value of the high level of ecological validity of experimental research conducted in the virtual reality environment was emphasized. The paper draws attention to the potential of VR technology as a social researcher’s tool in various contexts, while highlighting the challenges related to the characteristics of VR technology and its limitations that should be taken into account when designing a study. The presented arguments emphasize the importance of continuing research on the use of VR in the social sciences.

Artykuł skupia się na rosnącej roli, jaką pełni technologia wirtualnej rzeczywistości (Virtual Reality – VR) w dziedzinie nauk społecznych. Omówiono różnorodne aspekty wykorzystania technologii VR w badaniach eksperymentalnych, skupiając się na kontroli warunków badawczych, realizmie środowiska, monitorowaniu i rejestracji zachowań uczestników. Przedstawiono przykłady badań, które wykorzystały VR do analizy zachowań społecznych, jak facylitacja i hamowanie społeczne, psychoza, czy reakcji uczestników na sytuacje ekstremalne, takie jak eksperyment Milgrama. Podkreślony został walor wysokiego poziomu trafności ekologicznej badań eksperymentalnych wykonywanych w środowisku rzeczywistości wirtualnej. Praca zwraca uwagę na potencjał, jaki niesie technologia VR jako narzędzie badacza społecznego w różnych kontekstach, jednocześnie podkreślając wyzwania związane z charakterystyką technologii VR oraz jej ograniczeniami, które należy brać pod uwagą przy projektowaniu badania. Przedstawione argumenty podkreślają znaczenie kontynuowania badań nad wykorzystaniem VR w naukach społecznych.