Polaryzacja wokół kwestii związanych z religią i religijnością na przykładzie nowomedialnego sporu o otwarte kościoły podczas Świąt Wielkanocnych w 2021 r.

Abstract

W socjologii religii przestrzeń internetową traktuje się głównie jako nowe miejsce uczestnictwa w praktykach religijnych lub służące do uzyskania wiedzy religijnej. Nie bada się jej natomiast jako rodzaju sfery publicznej, w której toczy się spór o sens i formy religii oraz wspomnianych praktyk. W związku z tym rola nowych mediów w definiowaniu kierunku współczesnych przemian religijności pozostaje słabo rozpoznana. Przedmiotem artykułu jest analiza tego, jak reprezentowane są w dyskursie internetowym podziały społeczne w obszarze religii i religijności. Badanym przykładem jest internetowy spór o otwarte kościoły podczas Świąt Wielkanocnych w 2021 roku, zaś metodą tzw. analiza ramowania (framing analysis). Na podstawie 162 tekstów z popularnych polskich stron internetowych zrekonstruowano 12 ram medialnych. Odnotowano, iż większość z nich cechuje albo krytyka instytucji Kościoła rzymskokatolickiego, albo jej obrona, co można wiązać z polaryzacją dyskursu o religii i religijności w Polsce. Teksty internetowe dostarczają natomiast rzadko odpowiedzi na pytanie, jak pogodzić potrzebę osobistego uczestnictwa w ważnych świętach religijnych z troską o zdrowie w kolejnym szczycie pandemii.

In the sociology of religion, the Internet is mainly treated as a new place to participate in religious practices or to obtain religious knowledge. However, it is not studied as a kind of public sphere where the meaning and forms of religion and the aforementioned practices are debated. Therefore, the role of new media in defining the direction of contemporary religious changes remains poorly recognized. The subject of the article is an analysis of how the Internet discourse reflects social divisions in the area of religion and religiosity. Using the so-called framing analysis the article focuses on the online dispute over open churches during Easter in 2021 and reconstructs 12 media frames on the basis of 162 texts from popular Polish websites. It has been noted that most of them are characterized either by the criticism of the institution of the Roman Catholic Church or its defense, which may be associated with the polarization of the discourse on religion and religiosity in Poland. On the other hand, Internet texts rarely provide answers to the question of how to reconcile the need for personal participation in important religious holidays with concern for health in the next peak of the pandemic.