Debata Hart–Devlin a samobójstwo – kontrowersje prawno-moralne

Abstract

Throughout the years, suicidal acts were undoubtedly seen as a subject of controversy, both from the psychological and legal perspective. This paper aims to examine said matter, focusing on the law and morality aspect of the decriminalisation of suicide. The author analyses suicide by utilizing the historical, sociological, and philosophical perspective, drawing specifically on the legacy of the Hart–Devlin debate. Neither Hart’s, nor Devlin’s viewpoints present a satisfactory conclusion, the cause of it being the conflict between the two fundamental values: the right to life and freedom. In spite of the minor significance of suicide discourse nowadays, the conclusions stemming from its analysis may lead to further discoveries on the ground of philosophy of law.

Akty samobójcze na przestrzeni wieków niewątpliwie stanowiły przedmiot kontrowersji na wielu płaszczyznach. Celem niniejszego artykułu jest opis tego zjawiska, a także przedstawienie dekryminalizacji samobójstw w ujęciu prawno-moralnym. Wykorzystując narzędzia dostarczone przez perspektywę historyczną, socjologiczną oraz filozoficznoprawną, autorka dokonuje analizy relacji między perspektywą prawną a etyczną w kontekście samobójstwa. Szczególną funkcję w tym zakresie pełni dziedzictwo jednej z najistotniejszych debat współczesnej filozofii prawa, jaką jest debata Hart–Devlin. Zarówno spojrzenie Hartowskie, jak i Devlinowskie nie prowadzi jednak do jednoznacznego rozstrzygnięcia, między innymi ze względu na dominujący w temacie samobójstwa konflikt wartości, jakimi są prawo do życia oraz wolność jednostki. Autorka dochodzi do wniosku, iż pomimo marginalnego znaczenia, jakie obecnie ma dyskurs w temacie samobójstwa, wnioski wynikające z jego analizy mogą stanowić przesłankę do dalszych rozważań w ramach sporu o moralizm.