Teatr z cyrku (na przykładzie Żoko, małpy brazylijskiej, 1825)

Abstract

Co to jest cyrk? Artykuł zawiera próbę definicji zjawiska. Odnosi się m.in. do Cyrku Olimpijskiego czasów Mickiewicza. Następnie analizie zostaje poddany melodramat w 3 aktach Żoko, małpa brazylijska (1825), wielki szlagier sceniczny XIX w., spolszczony przez Józefa Damse. Polska prapremiera odbyła się w Teatrze Narodowym w Warszawie (1828), gdzie rolę małpy zagrał „genialnie” tancerz Heinrich Springer. W długiej karierze teatralnej Żoko świetną kreację stworzył także Stanisław Krzesiński, m.in. na scenie Teatru Starego w Lublinie (na benefis J. Frołowicza, zapewne w roku 1829). Nazwisko aktora podobnego do małpy ukryte zostało na afiszu pod „trzema gwiazdkami” (dla niepoznaki).

What is the circus? The paper is an attempt to define the phenomenon. It refers among others to the Olimpic Circus dating back to the times of Mickiewicz. Next, the melodrama in 3 acts, Jocko, brasilian monkey (1825) is being analysed. It was a great stage hit of the 19th century, translated into Polish by Józef Damse. The Polish premiere was held in the National Theatre in Warsaw (1928), where the monkey’s role was played ‘brilliantly’ by a dancer Heinrich Springer. During a long career of the drama, Stanisław Krzesiński’s acting was also excellent, including the performance on the stage of Stary Theatre in Lublin (for J. Frołowicz’s benefit concert, probably in 1829). The name of the actor looking like a monkey was camouflaged on the poster under ‘three asterisks’.