Autobiografia y discursco ritual. Problematica de la confesión autobiogràfica destinada al tribunal inquisitorial

Abstract

Obecna rozprawa w swych podstawowych tezach jest powtórzeniem komunikatu przedstawionego przez autora na Drugim Międzynarodowym Kolokwium w Baume-Les-Aix na temat hiszpańskiej autobiografii (w dniach od 23 do 25 maja 1881 r.). Spostrzeżenia dokonane przez autora w tym wystąpieniu wspierają się na jego wcześniejszych badaniach nad hiszpańską nowelą pikarejską. Pod względem gatunkowym nowele te swym charakterem literackim, układem i rozplanowaniem zawartości wyraźnie korespondują swą formą dyskursywną z praktyką stosowaną w tych czasach w ówczesnej Hiszpanii z praktyką autobiografii konfesyjnej. Owe autentyczne autobiografie stały się zasadniczą podstawą konstrukcyjną własnych życiorysów stanowiących osnowę tekstów literackich. Taką właśnie perspektywę literacką skontaminowaną ze wspomnianą praktyką dyskursywną owych czasów odnajdujemy w utworze Łazik z Tormesu (Lazarillo de Tormes), pierwszym, najwybitniejszym dziele gatunku pikarejskiego. Owa rytualna tkanka, przekształcona w nowelę, stała się niezwykle precyzyjną i doskonałą parodią konfesyjnej wypowiedzi autobiograficznej dla tamtej epoki. Szczegółowa analiza form ukształtowania i sposobów lektury tego rodzaju tekstów ujawnia charakterystyczny fakt, iż znajdujemy tutaj zastosowanie maski, którą przywdziewa wypowiedź typu społecznego poprzez skonwencjonalizowany zapis autobiograficzny celem przysłonięcia ideologii mogącej podlegać działaniom represyjnym.