| dc.description.abstract | Na materiale zaczerpniętym z literatury białoruskiej autor rozważa niektóre zagadnienia
wiersza wolnego (vers libre). Dochodzi zwłaszcza do wniosku, że możliwości emocjonalnego oddziaływania,
mieszczące się w walorach metrum, rytmu i rymu, tak charakterystycznych dla tradycyjnego
w poezji wschodniosłowiańskiej systemu sylabotonicznego, w wierszu wolnym stają się
składnikami funkcji obrazowości poetyckiej. Wyraża się to mianowicie w wyraźnej dążności do.
obrazowej kondensacji, w nader częstym używaniu obrazu zbudowanego z elementów umownych
i asocjacyjnych, wreszcie w posługiwaniu się związkami między pojęciami bardzo oddalonymi,
a nawet zupełnie z sobą nie związanymi (z punktu widzenia konkretnych treści obrazu).
Rytmiczna swoboda wiersza wolnego ulega ograniczeniu w trojaki sposób: obrazowy, ideowo-
-tematyczny i intonacyjny. Wiersz wolny to przede wszystkim wiersz-rozumowanie. Jest rzeczą
jasną, że właśnie dlatego teren funkcjonowania wiersza wolnego to liryka refleksyjna, filozoficzna
(filozoficzna nie jako gatunek, lecz jako tendencja do filozoficznej refleksji nad zjawiskami rzeczywistości
niezależnie od ich rodzaju, osobistego czy też społecznego).
Jeśli chodzi o kompozycję wiersza wolnego, należy mieć przede wszystkim na uwadze jego
strukturę intonacyjno-syntaktyczną. Powiązanie” wierszy (często za pomocą różnego rodzaju
powtórzeń), ich wzajemna zależność i ogólne podporządkowanie logice poetyckiego myślenia
wyznaczają porządek i rygor wiersza.
Wiersz wolny odznacza się też swoistą muzycznością, lecz jest ona słabo uwydatniona, gdyż
wiąże się z nader subtelnymi środkami poetyckiego wyrażania (muzyczna zasada rozwijania tematu,
instrumentacja dźwiękowa itp.). Wszystko świadczy o tym, że wiersz wolny posiada własną, specyficzną
strukturę wierszową, która określa jego artystyczną wartość. Nie likwidując wiersza klasycznego,
lecz tylko wzbogacając narodowe tradycje wierszowe, wiersz wolny pozwala na głębsze wyrażenie
duchowych treści naszej współczesności. | pl_PL |
