Edward Bond and violence
Streszczenie
W przedmowie do głośnego Leara Edward Bond stawia problem okrucieństwa
w szeregu najniebezpieczniejszych fobii naszych czasów. Przemoc i gwałt wymykają
się nam spod kontroli, ale absurdalna spirala terroru zamknie się samounicestwieniem
człowieka.
W artykule zbadano stopień nasycenia sztuk angielskiego dramaturga wskazaną
problematyką i środki teatralnego wyrazu unaoczniające okrucieństwo. Filozofia okrucieństwa A. Artauda i ewolucja jego teatru okazują się bardzo
odległe of modyfikacji gatunku uprawianego przez Bonda. Okrucieństwo to dla angielskiego
pisarza agresja, rozlew krwi, tortury i morderstwo (wszystko pod nazwą
violence, podczas gdy Artaud mówił o cruaute). Bond ukazuje okrucieństwa, których
dopuszcza się jednostka wyalienowana ze współczesnego społeczeństwa (The Pope's
Weddimg, Saved). Dostrzega jednakże i reakcje zbiorowe w sztukach pseudohistorycznych,
gdzie okrucieństwo jest już zbrodniczym działaniem tyranów gnębiących
całe narody. Tutaj Bond daje rozstrzygnięcia pesymistyczne w odróżnieniu od wstrzemięźliwego
optymizmu dramatów współczesnych. Te z kolei charakteryzuje dobra
konstrukcja służąca eskalacji napięcia dramatycznego; dramaty historyczne cechują
się cykliczną i luźną konstrukcją oraz stosunkowo bardziej równomiernym rozłożeniem
akcentów. Akcja kreuje przeto postacie nieco schematyczne, choć nie pozbawione
cech indywidualnych. Bond nie stroni od naturalistycznych realiów, które
świetnie podkreślają zawarte, często tylko w formie aluzji, oryginalne interpretacje
filozoficzne.
Collections