| dc.description.abstract | Przedmiotem artykułu jest twórczość idylliczna pisarza niemieckiego oświecenia
Johanna Heinrich Vossa. Artykuł jest próbą usytuowania jego twórczości w historii
gatunku począwszy od pisarzy antycznych (Teokryt, Wergiliusz) do głównego przedstawiciela
idylli oświeceniowej Salomona Gessnera. W pierwszej części zarysowany został
gatunek w jego głównych liniach rozwojowych. Podkreślony zostaje fakt, że w czasach
antycznych uwidoczniła się u Teokryta tendencja do integrowania w utworach, których
cechą charakterystyczną jest idealizacja, elementów rzeczywistości społeczno-politycznej,
np. poprzez użycie dialektu, co sprawia, że idylla nabiera charakteru 'realistycznego.
Twórczość J. H. Vossa zajmuje w historii niemieckiej idylli oświeceniowej miejsce szczególne.
Voss, którego twórczość w początkowym etapie nosi wyraźne znamiona literatury
okresu Burzy i Naporu, dystansuje się od idealizującej idylliki Gessnera w imię „rzeczywistej
natury”. Nawiązując do klasyfikacji i terminologii Fryderyka Schillera w O poezji naiwnej
i sentymentalnej traktowano Vossa często jako przedstawiciela 'naiwności” w literaturze
podkreślając jednocześnie społeczne zaangażowanie autora, którego wyrazem są
wczesne idylle Die Leibeigenen (Chłopi pańszczyźniani) i Der Ahrenkranz (Wieniec).
W oparciu o rozważania nad twórczością idylliczną Vossa, zawarte w posłowiu do ponownego
wydania /dylli z roku 1801 (wydanie faksymilowe, Heidelberg 1968) autorstwa E.
Theodora Vossa, w artykule analizie poddany został widoczny już u Gessnera, lecz charakteryzujący
przede wszystkim twórczość Vossa, zwrot ku konkretnej rzeczywistości
jako potencjalnego miejsca realizacji utopii oświeceniowej. Na przykładzie wiersza Der
Sklave (Niewolnik) jako satyry na rzekomo 'naturalne 'prawo siły („das Recht des
Starkeren”) ukazana została problematyczność pojęcia natury w dyskursie oświeceniowym. | pl_PL |
