Les "bons enseignements"

Abstract

Rady w odniesieniu do wyglądu zewnętrznego, do zachowania przy stole czy w towarzystwie (pojawiające się także w średniowiecznych „sztukach kochania” ) stanowią materię wielu traktatów średniowiecznych; zatrzymujemy się tutaj przy Chastoiment des Dames i Enseignement des princes Roberta de Blois, przy Doctrinal Sauvage i przy Clef d ’amors. Podejmujemy tutaj w perspektywie równocześnie synchronicznej i diachronicznej z jednej strony „pouczenia” na temat toalety, dobrego i mądrego zachowania, postawy wobec mężczyzn, zachowania moralnego i wad, których trzeba unikać, postawy przy stole pań — „pouczenia” , które podają ci autorowie, a z drugiej strony „pouczenia” na temat zalet duchowych i zachowań etyczno- -społecznych rycerzy. „Dobre pouczenia” , temat poetyckiej kompozycji o tonie dydaktycznym, poważnym, niekiedy nawet satyrycznym, konstytuują się w istne podręczniki „edukacji dwornej” . Podręczniki te stają się niezbędne w epoce, w której kurtuazja przekształca się subtelnie w „kod zachowania istotnie praktycznego” , i w której rozum wysuwa się — powoli — ponad uczucie.