| dc.description.abstract | Posługując się — przy rozwijaniu pewnych właściwości charakterystycznych właściwych
semiotyce ogólnej jako takiej (mianowicie: a. ambicja interpretacji globalnej faktów kulturowych;
b. zdolność autorefleksji, a tym samym autokorektorstwa jako nauki krytycznej) — semiotyka
teatru może prawomocnie aspirować do tego, aby zaproponować siebie jako epistemologię międzydyscyplinarną,
lub jako metadyscyplinę o funkcjach propedeutycznych i epistemologicznych
wobec innych dyscyplin teatralnych — od tych historycznych po socjoantropologiczne. Ale w tym
celu jest jednakże konieczne, aby semiotyka teatralna przekroczyła ten wymiar ciasno strukturalistyczny
i immanentystyczny, który ją dotychczas charakteryzował, a to dla próby zreformułowania
w terminach znacznie bardziej adekwatnych jej zbliżenia do semiotyki pragmatycznej
i historycznej, które studiują fakt teatralny wewnątrz procesu komunikatywnego (tzw. relacja
teatralna: widowisko i widz) od jednej strony, a od drugiej przez odniesienie go do kontekstu
kulturowego.
Analiza kontekstualna faktów teatralnych (w podwójnym rozumieniu, pragmatycznym i historycznym,
terminu: kontekst) domaga się — i to z naciskiem, jako konieczności współpracy
znacznie bardziej niż dotąd ścisłej pomiędzy semiotyką i historią, to znaczy pomiędzy teoretykami
i teatrologami z jednej strony, a z historykami teatru z drugiej. Ta współpraca — niezależnie od
innych względów — będzie mogła może pomóc jednym, semiologom, w porzuceniu ich powołania,
często ekskluzywnego, dla synchronii, oraz do przezwyciężenia pokusy dość rozpowszechnionej
scientyzmu abstrakcyjnego i niekiedy totalizycującego, a równocześnie będzie mogła ta współpraca
skłonić innych — historyków — do przezwyciężenia tej naiwnej realistycznej koncepcji faktu
teatralnego i tego fetyszyzmu pozytywistycznego wobec dokumentu, które to orientacje, obie, są
jeszcze ciągle dość rozpowszechnione, i to pomimo epistemologicznej rewolucji, która płodnie
w naszym wieku wstrząsnęła historią powszechną, i sporą ilością poglądów niegdysiejszych. | pl_PL |
