Die Versprosa in der gegenwärtigen Bulgarischen Literatur
Streszczenie
As a creative phenomenon, verse prose has not ben investigated thoroughly by
modern literary scholars. Although various views have already been expressed on the
subject, the evaluation of this type of literary art remains controversial. On these
grounds the author of the above study enters the theoretical discussion, takes his own
stand and defines his approach among the various controversial criteria concerning
verse prose. This is the reason why the basic concepts of a systematically organized
speech act are used, in order to rationalize the relationship between verse and prose. In
this way the genre definition of concrete artistis facts takes a promising turn in the
exploration of modern literature.
Having defined the research methodology, the author calls on various sources
from the Bulgarian literature. There are examples which justify the analysis of basic
peculiarites of verse prose as it manifests itself in the works of a number of well-known
contemporary Bulgarian poets. The prose verse of Stephan Tsanev, Nikolai Kanchev,
Ivan Radoev, Rada Moskova and Mirella Ivanova has been introduced as an object of
critical interpretation. The author has selected works which bear the typological
features characteristic for the literary art in question. The author has also kept an eye
on other aspects in the development of this genre which different contemporary writers
have also explored.
The analyzed literary facts and literary works are a precondition for
establishing more categorically both the theoretical essence of the verse prose event
and the manifestation of its forms in the literary practice of renowned Bulgarian
writers, belonging to different stylistic trends in Bulgarian literature. The results of this
study present a basis for a broader and more effective system to be used in the
typological investigation of the literary processes taking place in the spheres of both
verse and prose. Współczesne literaturoznawstwo nie poświęca zbyt wiele uwagi prozie poetyckiej.
Choć wyrażano już na jej temat rozmaite opinie, kwestia oceny tego specyficznego typu
sztuki słowa pozostaje wciąż kontrowersyjna. Autor niniejszej rozprawy włącza się więc
w bieżącą dyskusję teoretyczną, zajmuje w niej osobne stanowisko i uzasadnienia jego
położenie wobec różnych kontrowersyjnych kryteriów wartościowania prozy poetyckiej.
Z tej też przyczyny autor odwołuje się do podstawowych koncepcji systematycznie zorganizowanego
aktu mowy, by zracjonalizować stosunki pomiędzy wierszem a prozą.
Dzięki takiemu zabiegowi w genologicznej charakterystyce konkretnych faktów artystycznych
dokonuje się obecnie obiecujący zwrot.
Dokonawszy opisu swoich narzędzi metodologicznych, autor odwołuje się do rozmaitych
tekstów z literatury bułgarskiej i na ich podstawie prowadzi analizę zasadniczych
właściwości prozy poetyckiej na przykładzie utworów kilku czołowych poetów
bułgarskich. Przedmiotem interpretacji krytycznej jest tu proza poetycka Stefana Tsaneva,
Nikołaja Kanczewa, Iwana Radojewa, Rady Moskowej i Mirelli Iwanowej. Autor
wybiera utwory, posiadające typologiczne cechy, które charakteryzują interesującą go
odmianę sztuki literackiej. Zwraca ponadto uwagę na inne aspekty rozwoju tego gatunku,
o których pisali inni współcześni badacze.
Analiza przywołanych tu faktów i dzieł literackich stanowi warunek wstępny
ściślejszego zdefiniowania tego, czym jest teoretyczna istota prozy poetyckiej, jak i przejawów
jej różnorodnych form w praktyce literackiej sławnych pisarzy bułgarskich, tworzących
w duchu rozmaitych stylistyk. Wnioski, przedstawione w zakończeniu niniejszego
artykułu, stanowią podstawę dla szerszego i bardziej efektywnego systemu badań
typologicznych nad procesami literackimi, zachodzącymi zarówno w sferze poezji, jak
i prozy.
Collections