Paradoxes of genre evolution: the 19th-century Russian novel

Abstract

Autor śledzi rozwój powieści rosyjskiej od jej początków po współczesność, dowodząc, że w Rosji zachodnie modele powieści nie przyjmowały się bądź bywały radykalnie przekształcane. Jedną z przyczyn tych tendencji był - wedle autora - nie ukończony jeszcze w Rosji osiemnastowiecznej proces sekularyzacji literatury, w wyniku czego kraj ten był nieprzygotowany na przyjęcie zachodnich wzorców powieściowych. Autor wyróżnia także ewolucyjny paradygmat powieści rosyjskiej, będący jego zdaniem dominantą ewolucyjną rosyjskiej literatury powszechnej, i twierdzi, że ułomne naśladownictwo zagranicznych wzorców gatunkowych doprowadziło na gruncie literatury rosyjskiej do wprowadzenia innowacji gatunkowych. Autor podkreśla, że stąd wynika eksperymentalny charakter powieści rosyjskiej, od XVIII wieku poczynając, i że bywała ona uważana za twór dziwaczny i nienaturalny, ponieważ oparty na paradoksie i absurdzie. Autor analizuje bliżej twórczość Karamzina, Dostojewskiego i Leskowa, konkludując, że paradoksalny rozwój powieści rosyjskiej wciąż trwa.