Trzydzieści lat ewolucji polskiego podejścia do rewitalizacji miast

Abstract

The aim of the article is to present the evolution of the revitalization system in Poland, from the shaping of its outlines, through attempts at systemic regulation along with parallel practical experience from cities and the first scientific assessments, to the current form, in which practice makes extensive use of scientific and expert studies and regulations create a clear framework for revitalization. The article uses descriptive methods, in particular the technique of historical analysis. The matrix, proposed by the author in 2009 in her doctoral dissertation, was also used as a tool for analyzing the structure of the revitalization model. This is a matrix showing the main elements of revitalization policy in a mature model in comparison with the relationships between stakeholders who should be involved in revitalization due to its complex and long-term nature. Using this matrix, an analysis of the Polish revitalization model was carried out at two key stages of its development – at the threshold of the creation of a nationwide revitalization system and five years after its implementation. For this purpose, materials from the evaluation study coled by the author, were entitled ”Study of the management and implementation of revitalization in Poland”.

Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji systemu rewitalizacji w Polsce, począwszy od kształtowania jego zarysów, przez próby systemowego uregulowania oraz równoległych doświadczeń miast i pierwszych naukowych ocen, po obecnie funkcjonujący model, w którym praktyka w bogaty sposób korzysta z opracowań naukowych i eksperckich, a przepisy tworzą jasne ramy procesów rewitalizacyjnych. W artykule posłużono się metodami deskryptywnymi, w szczególności techniką analizy historycznej. Jako narzędzie analizy struktury modelu rewitalizacji zastosowano także macierz, zaproponowaną przez autorkę w 2009 r. w pracy doktorskiej. Jest to matryca ukazująca główne elementy polityki rewitalizacji w dojrzałym modelu w zestawieniu z powiązaniami między interesariuszami, którzy powinni być w proces rewitalizacji zaangażowani z uwagi na jego skomplikowany i wieloletni charakter. Analizę polskiego modelu rewitalizacyjnego przy użyciu matrycy przeprowadzono dla dwóch kluczowych etapów jego rozwoju – u progu powstawania ogólnokrajowego systemu rewitalizacji oraz pięć lat od chwili jego wdrożenia. W tym celu wykorzystano materiały ze współprowadzonego przez autorkę badania ewaluacyjnego „Badanie systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce”.