Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorSchütze, Fritz
dc.contributor.editorDopierała, Renata
dc.contributor.editorWaniek, Katarzyna
dc.date.accessioned2021-10-22T08:57:39Z
dc.date.available2021-10-22T08:57:39Z
dc.date.issued2016
dc.identifier.citationSchütze F., Presja i wina: wojenne doświadczenia młodego żołnierza niemieckiego i ich biograficzne implikacje, [w:] Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów, Dopierała R., Waniek K. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016, s. 450-502, DOI: 10.18778/8088-218-8.25pl_PL
dc.identifier.isbn978-83-8088-218-8
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/39525
dc.description.abstractW szeroko dyskutowanej pracy psychoanalitycy Margarete i Alexander Mitscherlichowie postawili tezę, że Niemcy nie byli w sanie odczuwać żalu i skruchy z powodu tragedii jaką była II wojna światowa – milionów pochłoniętych ludzkich istnień i cierpień ofiar nazistowskiego terroru. Utrzymywali, że Niemcy tłumili bądź zaprzeczali temu, co się wydarzyło, aby móc uniknąć udręk wywołanych głęboką depresją. W poniższym studium poddam krytyce ową hipotezę Mitscherlichów pokazując szeroki wachlarz możliwych indywidualnych uwikłań (zwanego „trajektorią”) w autobiograficznie zróżnicowane doświadczenia związane z życiem w świecie całkowitego kolektywnego upadku moralnego. Niezbędne badania mające na celu potwierdzenie lub obalenie wspomnianej hipotezy zostały przeprowadzone z zastosowaniem metody „autobiograficznego wywiadu narracyjnego” stworzonej przez autora. Ten, oparty na drobiazgowej analizie strukturalnej, rodzaj badania został rozwinięty przy użyciu formalnych wskaźników tekstowych pozwalających na identyfikację takich zjawisk jak przesłonięcie, opóźnione wspomnienia, rozproszone („compartmentalized”) etapy przepracowywania. Charakterystyczne dla tej metody jest to, że dane wyłaniają się z analizy pierwszego przypadku — tutaj jest nim ideologicznie niezaangażowany Niemiec. W czasie II wojny światowej będąc młodym niemieckim żołnierzem również i on przechodził przez okresy niezdolności do odczuwania żalu i skruchy. Jednak informant w tym stanie nie pozostał. Doświadczenie poważnego kryzysu w jego życiu osobistym doprowadziło do nagłego przypomnienia sobie spotkania ofiar nazistowskiego terroru. Zaczął odczuwać żal i skruchę. Poza empirycznym dowodem na to, że poczucie osobistego uwikłania w zbiorową winę towarzyszyło również osobom niezaangażowanym w intencjonalne akty niemoralnych działań, mamy tu też do czynienia z intrygującym zjawiskiem opóźnionego odczuwania żalu i skruchy wynikającym z moralnego upadku wspólnoty „My, Niemcy”. Wniosek ten został potwierdzony w danych z wielu wywiadów narracyjnych z innymi Niemcami, którzy także nie byli zaangażowani w nazistowską ideologię, ale brali aktywy udział w działaniach niemieckiej machinerii wojennej.pl_PL
dc.description.sponsorshipUdostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofDopierała R., Waniek K. (red.), Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016;
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/*
dc.subjectII wojna światowapl_PL
dc.subjectżołnierz niemieckipl_PL
dc.subjectzaprzeczeniepl_PL
dc.subjectpoczucie winypl_PL
dc.subjectczasy powojennepl_PL
dc.subjectNiemcypl_PL
dc.subjectMargarete i Alexander Mitscherlichowiepl_PL
dc.subject„autobiograficzny wywiad narracyjny”pl_PL
dc.subjecttrajektoriapl_PL
dc.titlePresja i wina: wojenne doświadczenia młodego żołnierza niemieckiego i ich biograficzne implikacjepl_PL
dc.typeBook chapterpl_PL
dc.rights.holder© Copyright by Authors, Łódź 2016, © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2016pl_PL
dc.page.number449-502pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Kulturypl_PL
dc.identifier.eisbn978-83-8088-219-5
dc.contributor.authorBiographicalnote(ur. 1944), profesor, wybitny niemiecki socjolog, twórca metody autobiograficznego wywiadu narracyjnego. W latach siedemdziesiątych wraz Arbeitsgruppe Bielefelder Soziologen, którą współtworzyli Joachim Matthes, Werner Meinefeld, Werner Springer, Ansgar Weymann i Ralf Bohnsack przenosił i rozwijał na gruncie niemieckim interakcjonizm symboliczny, etnometodologię oraz socjologię wiedzy. Przez lata współpracował z Anselmem Straussem, którego myśli wielokrotnie rozwijał — czego najbardziej znanym przykładem jest koncepcja trajektorii cierpienia. Od lat połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia ściśle współpracuje z Katedrą Socjologii Kultury Uniwersytetu Łódzkiego.pl_PL
dc.referencesBerger P. L., Luckmann T., 1983, Społeczne tworzenie rzeczywistości, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.pl_PL
dc.referencesBlum A. F., McHugh P., 1974, Motive, [w:] P. McHugh i in., On the Beginning of Social Inquiry. Routledge, London, s. 21–46.pl_PL
dc.referencesBlumer H., 1974, Social Problems as Collective behaviour, „Social Problems”, nr 18 (zima), s. 298–306.pl_PL
dc.referencesFreud S., 1915, Repression. Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Tom XIV, Hogarth Press, Londyn.pl_PL
dc.referencesFreud S., 1925, Negation, Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Tom XIX, Hogarth Press, Londyn.pl_PL
dc.referencesFreud S., 1991 [1914], Przypominanie, powtarzanie i przepracowanie, [w:] K. Pospiszyl (red.), Z. Freud, Człowiek i dzieło, Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.referencesFreud S., 1999 [1926] Zahamowanie, symptom i lęk (przełożył Robert Reszke), [w:] S. Freud, Dzieła, t. VII, Wydawnictwo KR, Warszawa, s. 234–235.pl_PL
dc.referencesFreud S., 2014, Wstęp do psychoanalizy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.pl_PL
dc.referencesHoffman-Riem Ch., 1990, The Adopted Child, Transaction Publishers, New Brunswick.pl_PL
dc.referencesKallmeyer W., Schütze F., 1976, Konversationsanalyse, „Studium Linguistik” t. 22, nr 1, s. 1–28.pl_PL
dc.referencesLabov W., 1972, The Transformation of Experience in Narrative Syntax, [w:] tegoż, Language in the Inner City. Studies in the Black English Vernacular, University of Philadelphia Press, Philadelphia, s. 354–396.pl_PL
dc.referencesMitscherlich A., Mitscherlich M., 1977, Die Unfähigkeit zu trauern, Piper, München. Piper (wznowienie z nowym posłowiem).pl_PL
dc.referencesPerelman C., Olbrechts–Tyteca L., 1971, The New Rhetoric. A treatise on Argumentation. University of Notre Dame Press, Notre Dame/London.pl_PL
dc.referencesReimann G., Schütze F., 2012, Trajektoria jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, [w:] K. Kaźmierska, (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. 389–414.pl_PL
dc.referencesRosenthal G., 1987, ‚... wenn alles in Scherben faellt...’ Von Leben und Sinnwelt der Kriegsgeneration. Typen biographischer Wandlungen, Leske i Budrich, Opladen.pl_PL
dc.referencesSchegloff E. A., Sacks H., 1973, Opening up Closings, „Semiotica”, t. 8, s. 289–327.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1978, Strategische Interaktion im Verwaltungsgericht — eine soziolinguistische Analyse zum Kommunikationsverlauf im Verfahren zur Anerkennung als Wehrdienstver–weigerer, [w:] W. Hassemer, W. Hoffmann-Riem, M. Weiss (red.), Schriften der Vereinigung für Rechtssoziologie, Interaktion vor Gericht, Nomos, Baden-Baden, s. 19–100.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1981, Prozeßstrukturen des Lebensablaufs, [w:] J. Matthes, A. Pfeifenberger, M. Stosberg (red.), Biographie in handlungswissenschaftlicher Perspektive, Verlag der Nümberger Forschungsvereinigung, Nürnberg, s. 67–156.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1982, Kollective Schicksalsbetroffenheit, [w:] E. Lämmert (red.) Erzählforschung, Metzler, Stuttgart, s. 568–590.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1983, Biographieforschung und narratives Interview, „Neue Praxis”, t. 3, s. 283–293.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1984, Kognitive Strukturen autobiographischen Stegreiferzahlens, [w:] M. Kohli, G. Robert (red.), Biographie und soziale Wirklichkeit, Metzler, Stuttgart, s. 78–117.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1987a, Das narrative Interview in Interaktionsfeldstudien: erzähltheoretische Grundlagen, cz. I, Studienbrief der Fernuniversität, Hagen.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1987b, Die Rolle der Sprache in der soziologischen Forschung, [w:] U. Ammon, N. Dittmar, K. J. Mattheier, Sociolinguistics/Soziolinguistik, Walter de Gruyter, Berlin, New York, s. 413–431.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1989, Kollektive Verlaufskurve oder kollektiver Wandlungsprozeß. Dimensionen des Vergleichs von Kriegserfahrungen amerikanischer und deutscher Soldaten im Zweiten Weltkrieg, „Bios: Zeitschrift für Biographieforschung und Oral History”, nr 1, s. 31–110.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1990, Presja i wina: doświadczenia młodego żołnierza niemieckiego w czasie drugiej wojny światowej i ich implikacje biograficzne, [w:] J. Włodarek, M. Ziółkowski (red.) Metoda biograficzna w socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań, s. 325–339.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 1992, Biographieanalyse eines Müllerlebens — Innovationsbereitschaft als Familientradition und Lebensführungshabitus: Wie die Müllerfamilie Berger die Krisen des Mühlensterbens um die Jahrhundertwende und in den Fünfziger Jahren überwunden hat, [w:] H. Scholz (red.), Wasser–und Windmühlen in Kurhessen und Waldeck–Pyrmont, Axel Eibel, Kaufungen, s. 206–227.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 2012a, Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, [w:] K. Kaźmierska, (red.) Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. 141–278.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 2012b, Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, [w:] K. Kaźmierska, (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. 415–458.pl_PL
dc.referencesStrauss A. L., 1978, Negotiations. Varieties, Contexts, Processes and Social Order, Jossey-Bass, San Francisco.pl_PL
dc.referencesStrauss A. L., Fagerhaugh S., Suczek B., Wiener C., 1985, Social Organization of Medical Work, University of Chicago Press, Chicago.pl_PL
dc.referencesTerkel S., 1984, ‘The Good War’. An Oral History of World War II, Pantheon Books, New York.pl_PL
dc.referencesWagner R., 1982, Kollektive Bewegung und individuelle Selbstverwirklichung: der Beitrag der Jugendzentrumsbewegung zur Identitätsfindung und Identitätsveränderung ihrer Aktivisten. Nieopublikowana praca magisterska. Wydział Pracy Socjalnej, Uniwerytet w Kassel.pl_PL
dc.referencesWalzer M., 1977, Just and Unjust Wars. A Moral Argument with Historical Illustrations, Basic Books, New York.pl_PL
dc.referencesSchütze F., 2014, Autobiographical Accounts of War Experiences. An Outline for the Analysis of Topically Focused Autobiographical Texts — Using the Example of the “Robert Rasmus” Account in Studs Terkel’s Book, ‘The Good War.’ Qualitative Sociology Review 10 (1): 224–283. Retrieved Month, Year http://www.Qualitativesociologyreview.Org/ENG/Archive_Eng.Php data dostępu [16.04.2015].pl_PL
dc.identifier.doi10.18778/8088-218-8.25
dc.contributor.translatorWaniek, Katarzyna
dc.disciplinehistoriapl_PL
dc.disciplinenauki socjologicznepl_PL


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Thumbnail
Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe