O pewnym typie spójników rozłącznych w języku polskim (w porównaniu z językiem rosyjskim)

Abstract

Przedmiotem artykułu jest interpretacja semantyczna zdań ze związkiem współrzędnym, zawierających połączenie spójnika rozłącznego i partykuły inkluzywnej, czyli grup syntagmatycznych czy też, czy także, lub też, lub także, albo i itp. we współczesnym języku polskim i rosyjskim. Autor wnioskuje, że partykuła w takich konstrukcjach wskazuje na stosowalność zdania (semantycznie) złożonego w odniesieniu do sytuacji, w której występują obydwa koniunkty, lub realizuje znaczenie addytywne, wskazując na dodany, komplementarny charakter drugiego członu, lub realizuje znaczenie identyfikujące ‘podobnie jak’ w stosunku do aktanta spoza konstrukcji współrzędnej, zwykle ze zdania poprzedzającego. Zbadano także różnice obu języków ze względu na funkcjonowanie konstrukcji tego rodzaju.

This article is devoted to semantic interpretation of sentences with coordination which contain a combination of a disjunctive conjunction and an inclusive particle, i.e. syntagmatic groups czy też, czy także, lub też, lub także, albo i, или также, либо и, etc. in contemporary Polish and Russian. As concluded, the particle in such constructions indicates the applicability of the (semantically) composite sentence in relation to the situation in which both terms occur, or implements the additive meaning, indicating the added, complementary character of the second term, or realises the identifying meaning ‘similarly’ compared to the actant outside the coordinate structure, usually from the preceding sentence. The study also examines differences between the functioning of such constructions in Polish and Russian.