Prywatyzacja w perspektywie biograficznej. Człowiek zakorzeniony, człowiek plastyczny, człowiek stłamszony

Abstract

Artykuł przedstawia wstępne analizy z badań nad prywatyzacją w perspektywie biograficznej. Wykorzystując narracyjne wywiady biograficzne przeprowadzone z pracownikami przedsiębiorstw sprywatyzowanych w pierwszych latach transformacji, autorki koncentrują się na pytaniu o znaczenie prywatyzacji w perspektywie indywidualnych biografii. Na podstawie pogłębionej analizy dwóch wywiadów biograficznych, opisują one dwa wymiary wpływu prywatyzacji na biografię: reperkusje przekształcenia przedsiębiorstwa na indywidualną biografię i znaczenia, jakie są przypisywane zmianom przez dotknięte nimi jednostki. Przez analizę dwóch biografii autorki rekonstruują znaczenia przypisywane roli pracy w życiu, a także oceny i interpretacje transformacji ustrojowej. Odchodząc od dychotomicznego podziału na homo sovieticus i homo oeconomicus, w artykule są opisane złożone i niejednoznaczne sposoby doświadczania i nadawania znaczeń prywatyzacji przed rozmówców. Mimo odmiennych ocen transformacji i zakorzenienia w różnych światach społecznych, rozmówców łączyła potrzeba zachowania swojego sprawstwa i sprzeciw wobec nadmiernej indywidualizacji w miejscu pracy. Poruszając się między tytułową plastycznością, zakorzenieniem i stłamszeniem, przedstawieni rozmówcy, wbrew sztucznie nadawanym kategoriom i cezurom, w każdych warunkach społecznych na różne sposoby zachowywali podmiotowość i godność.