Klasyfikacja typologiczna kredytobiorców hipotecznych z wykorzystaniem modeli klas ukrytych

Abstract

The holders of the mortgage loans constitute more than 6 percent of the individual customers of banks. In a wide-spread opinion, this group is regarded as homogeneous; however, the sociodemographic features not only do not explain, but actually conceal the diversified circumstances of the decisions made by the mortgage borrowers on the financial market. The diversifying factors are as follows: the psychographic profile, the attitude towards taking risks, the knowledge about the finances, caution, the inclination to get indebted and make savings. The objective of the research was to isolate homogeneous segments of the mortgage loan holders in terms of the circumstances of making consumer decisions on the financial market. Five homogeneous groups of mortgage borrowers were selected in terms of circumstances and motives behind the decisions on the financial market. This segmentation was conducted using latent class models (LCA). Latent class models enabled us to identify the feature subtypes connected with each other which are not recorded in a traditional approach. The research was conducted using a CAPI method on a nation-wide representative sample of mortgage loan holders of N=900, out of which N=800 were borrowers in Swiss francs, and N=100 were borrowers in Polish zlotys. The research was conducted by TNS Polska in March 2014 and second wave in March 2015 r.

Posiadacze kredytów mieszkaniowych stanowią ponad 6 proc. indywidualnych klientów banków. W potocznej opinii grupa ta uznawana jest za homogeniczną. Jednak cechy so­cjodemograficzne nie tylko nie wyjaśniają, ale wręcz maskują różnicowane uwarunkowania decyzji podejmowanych przez kredytobiorców mieszkaniowych na rynku finansowym. Czynniki różnicu­jące to profil psychograficzny, postawa wobec ryzyka, wiedza o finansach, przezorność, skłonność do zadłużania się i oszczędzania. Celem badań było wyodrębnienie jednorodnych segmentów po­siadaczy kredytów mieszkaniowych pod względem uwarunkowań decyzji konsumenckich na ryn­ku finansowym. Wyodrębniono pięć homogenicznych grup kredytobiorców mieszkaniowych pod względem uwarunkowań i motywów decyzji na rynku finansowym. Segmentację przeprowadzono z wykorzystaniem modeli klas ukrytych (LCA). Modele klas ukrytych umożliwiły identyfikację podtypów cech powiązanych ze sobą, które w tradycyjnym ujęcie nie są obserwowalne. Badania wykonano metodą CAPI na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie posiadaczy kredytów miesz­kaniowych N=900, z czego N=800 stanowili kredytobiorcy CHF, natomiast N=100 kredytobiorcy PLN. Badania zrealizował TNS Polska w marcu 2014 r. oraz w marcu 2015 r. (druga fala).