The Uses of the Female Protagonist in the American Novel of the 1890s: Crane’s Maggie, Dreiser’s Carrie, Chopin’s Edna Pontellier

Abstract

W powieściach amerykańskich publikowanych w ostatniej dekadzie XIX w. i początkach XX w. szczególnie uderza częste występowanie postaci kobiecych w rolach głównych bohaterów. Do analizowanych w artykule powieści: Maggie. A Girl of the Streets Stephena Crane a, Sister Carrie Theodore’a Dreisera i The Awakening Kate Chopin nietrudno byłoby dodawać dalsze tytuły, np. Rose of Dutcher's Coolly Hamlina Garlanda (1895) czy The House of Mirth Edith Wharton (1905). Tę nagle eksponowaną rolę postaci kobiecych, kontrastującą z tradycją amerykańskiej powieści romantycznej, która właściwie (z wyjątkiem The Scarlet Letter Hawthorne’a) ignorowała kobiety, wiążę po przeanalizowaniu powieści z filozoficznym i ideologicznym wpływem naturalistycznego determinizmu. Kobiety w rolach głównych bohaterek pozwalały pisarzom ze szczególną ostrością demonstrować potęgę i bezwzględność sił warunkujących jednostkowe losy ludzkie, a także lub może przede wszystkim - ich całkowicie amoralny charakter. W ten sposób losy bohaterek nie tylko ilustrowały, ale wręcz zostały utożsamione z istotą przemian kulturowych, funkcjonowanie zaś postaci kobiecych w takich powieściach, jak np. Siostra Carrie Dreisera zapowiada już wyraźnie symboliczną rolę kobiet w reprezentatywnych powieściach amerykańskiego modernizmu: Wściekłości i wrzasku Faulknera, Wielkim Gatsbym Fitzgeralda czy Dniu Szarańczy Westa.