Community Ties and Educational Function of School

Abstract

Artykuł podejmuje problem charakteru więzi tworzonych w szkole z punktu widzenia jej zadań wychowawczych i dydaktycznych. Szkoła stanowiąca obok domu - wspólnoty najważniejszą instytucję socjalizującą musi spełniać określane warunki, aby proces (socjalizacji) wychowania był zgodny z założonymi oczekiwaniami. Perspektywa historyczno-socjologiczna zastosowana w artykule pozwala postawić tezę, że warunkiem tyra jest m.in. wspólnotowy charakter więzi funkcjonujących w szkole. Tymczasem szkoła współczesna przybiera coraz bardziej charakter zrzeszenia co ogranicza możliwość wypełniania zadań wychowawczych, a także dydaktycznych przez tę instytucję. Więzi występujące w szkole współczesnej mają w większości charakter rzeczowy a nauczyciele i uczniowie tworzą dość wyraźnie oddzielone zbiorowości połączone wewnętrznymi, rzadko krzyżującymi się więziami pozytywnymi, w rezultacie szkoła współczesna nie wyzwala pozytywnej, emocjonalnej motywacji do uczestnictwa w nie jr coraz bardziej ogranicza sferę autentyczności i spontaniczności zachowań, ograniczając również sferę potrzeb, które mogą być w jej ramach zaspokajane. Z tego punktu widzenia niezbędnym wydaje się przynajmniej częściowe odformalizowanie szkoły. Konsekwencją takich zmian strukturalnych byłoby poszerzenie ról nauczycielskich o funkcje wychowawcze i wzrost poczucia podmiotowości u uczniów.