Poczucie kontroli u sprawców przestępstw agresywnych

Abstract

Głównym celem badania było ustalenie, jakim poczuciem kontroli charakteryzują się sprawcy przestępstw agresywnych. Założono, że zewnętrznym poczuciem lokalizacji kontroli charakteryzują się sprawcy czynów agresywnych. Poczucie przypadkowości zdarzeń jest wyższe u skazanych za przestępstwa z użyciem przemocy, którzy również cechują się mniejszym poczuciem kontroli nad zdarzeniami i brakiem własnej sprawczości. Dla zweryfikowania tez przebadano 140 mężczyzn osadzonych w zakładzie karnym przy pomocy skali I-E J. B. Rottera oraz Kwestionariusza Przystosowania Osobistego I. Niewiadomskiej, M. Kalinowskiego, A. Majcherczyk. Badaną grupę stanowiło 69 skazanych za czyny agresywne i 71 nieagresywne. Zaprezentowane w artykule rezultaty badań pokazują, że warunki, w których znajdowali się skazani, wpłynęły na ujawnienie się zewnętrznego poczucia kontroli, czego wynikiem jest przeświadczenie, że oni sami i ich otoczenie zależy od innych (Berne, 1998). Osadzeni agresywni i nieagresywni charakteryzują się podobnym odczuciem przypadkowości zdarzeń oraz brakiem kontroli nad nimi, różnicuje ich tylko poczucie braku własnej sprawczości.

The main purpose of the research was to find out what type of locus of control is typical for aggressive criminals. It was assumed that aggressive criminals have external locus of control, mainly because the feeling of incident randomness is higher for aggressive criminals who also have lower sense of control of incidents and lack of sense of agency. To verify this statement, 140 jailed males were examined using the I-E Scale by J. B. Rotter and the Questionnaire of Personal Adaptation by I. Niewiadomska, M. Kalinowski, A. Majcherczyk. The examined group included 69 aggressive criminals and 71 nonaggressive ones. Results described in the article show that conditions in which the criminals were living influenced showing up external locus of control, which results in their conviction that they and their environment depend on others (Berne, 1998). Aggressive and nonaggressive criminals have similar incident randomness feeling and lack of control of incidents. The only difference is lack of self-efficacy.