The oculomotor system in the processing of visual information

Abstract

Widzenie jest tylko jednym z wielu, choć niewątpliwie najważniejszym czynnikiem orientacji człowieka w otaczającej go rzeczywistości. Proces widzenia charakteryzuje naprzemienny cykl pozyskiwania sygnałów. Na korową analizę sygnału wzrokowego, która odbywa się˛ dzięki mechanizmom neuronalnym, nakłada się analiza informacji wizualnych o psychicznym charakterze. Ruchy oczu warunkują˛ zarówno powstanie, utrzymanie oraz przetwarzanie odwzorowania siatkówkowego, jak i całą percepcję wzrokową. Ruch gałki ocznej jest zmianą jej położenia kątowego w oczodole dzięki unerwionym obwodowo mięśniom ocznym. Dla rozpoznawania decydujące znaczenie mają ruchy skokowe. Zależność ta ma charakter dwukierunkowy: ruchy kształtują proces percepcji, a zarazem same od niego zależą. Tak więc proces sterowania przemieszczeniami oczu uwzględnia zwrotnie treści zawarte w tworzącym się obrazie. Proces ten zachodzi na dwóch poziomach. Na niższym z poziomów o trajektorii ruchów decydują mechanizmy odruchowe, które wyróżniają˛ kontrasty, przemieszczenia, intensywne barwy itp. odpowiadające właściwościom obiektów w polu widzenia. Na wyższym poziomie zachodzą procesy transformacyjne (myślenie, wyobrażenia), wskutek czego zależności między informacją pobieraną wzrokowo w poszczególnych punktach fiksacji mają charakter semantyczny. Wiedza o ruchach oczu dostarcza zatem niektórych wiadomości o współwystępujących z nimi procesach psychicznych.