Racjonalność, refleksyjność, praca. Łódzkie studium przypadku
Abstract
Artykuł podzielony jest na trzy części. W pierwszej podejmuję się
próby nakreślenia znaczenia fenomenu racjonalności dla procesów instytucjonalizacji świata
społecznego ze szczególnym uwzględnieniem obszarów refleksyjności w polu stosunków pracy
i przedsiębiorczości. Zakładam, że w porządku „świata przeżywanego” o statusie człowieczeństwa
coraz częściej decyduje już nie samo przeniesienie akcentów z aktywności swobodnej na aktywność
wymuszoną, ale zwrot w kierunku indywidualnej, intencjonalnej i zaplanowanej organizacji
samozatrudnienia, co musi mieć swoje konsekwencje etyczne. W części drugiej prezentuję
fragmenty analizy zogniskowanych wywiadów grupowych poświęconych identyfikacji strategii
argumentacyjnych, jakimi posługują się badani do opisu dynamiki sporu i konfliktu w społeczeństwie.
Rekonstrukcja wspomnianych strategii dotyczyła przede wszystkim wymiaru ekonomiczno-socjalnego
(reguły gospodarki rynkowej, relacje pracodawca – pracobiorca w świecie pracy,
imperatyw zysku, zagadnienie odpowiedzialności pracodawcy i pracownika, etos pracy). Część
trzecia artykułu poświęcona jest próbie podsumowania zaprezentowanych wyników z uwzględnieniem
wspomnianej perspektywy aksjologicznej. This article consists of three parts. Part one
attempts to describe the significance of
rationality for the processes of institutionalizing
of the social world. A special emphasis is
put on reflexivity in the fields of discourse on
work and entrepreneurship. The assumption
is that in the “Life-World” order humanity is no
longer determined by a mere shift in emphasis
from freedom to coercion, but a turn towards
individual, intentional and planned self-employment,
with all its ethical consequences.
The second part presents the material based
on ten focus group interviews. Their primary
goal was to determine to what extent the
content and discourse strategies presented
in the media influence and modify the language
used by the respondents to describe
their social reality (including the economic
one). The attempt is to reconstruct linguistic
strategies used by the respondents to describe
the dynamics of dispute and conflict within
the society. The said reconstruction mainly
concerns social and economic aspects: the
rules of market economy, employer-employee
relations, profit imperative, the responsibilities
of employers and employees, work ethos, and
others. The third part of the paper is a summary
of the presented conclusions, also from the
aforementioned axio-normative perspective.
Collections
The following license files are associated with this item: