O socjologię nieracjonalnego działania. Recenzja książki Marka Nowaka pt. Teoria nieracjonalnego działania. Socjologiczne studium na temat wolontariatu i społecznego aktywizmu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015

Abstract

The review article offers a “positive critique” – as it was understood by Max Weber and his followers, like Polish sociologist Stanisław Kozyr-Kowalski among others – of main theses and problems contained in Marek Nowak’s latest book Nonrational Theory of Action. The attention is focused on: the thesis of over-rationalized character of modern sociology, especially the sociology of action, attempts to reconceptualization of “non-rational” actions in close reference to the idea of voluntas, the discussion on structural conditions for activist actions, the third sector problems and the process of NGO-ization and its ambivalence. The paper examines these most crucial problems of Nowak’s perspective.

Celem niniejszego artykułu recenzyjnego jest „pozytywna krytyka” – tak jak pojmowali ją Max Weber, a za nim wielu socjologów, m.in. Stanisław Kozyr-Kowalski – głównych tez oraz pól problemowych zawartych w książce Marka Nowaka pt. Teoria nieracjonalnego działania. Główne z nich to: teza o przeracjonalizowaniu współczesnej socjologii, szczególnie socjologii działania, próby teoretycznej rekonceptualizacji działań „nieracjonalnych” w odwołaniu do idei voluntas, następnie zaś dyskusja wokół warunków strukturalnych dla działań aktywistycznych. Szczególnie istotny wydaje się w tym kontekście problem badań nad trzecim sektorem oraz ambiwalentny kontekst jego postępującej NGO-izacji. Wszystkie wskazane wątki zostały poddane krytycznej dyskusji.