К переориентации международных культурных и научных связей СССР в середине 50-ых годов

Abstract

W artykule omówiono fazę gruntownej zmiany założeń radzieckiej polityki zagranicznej na polu kultury i nauki w połowie lat pięćdziesiątych. Okres po zakończeniu II wojny światowej i zimnowojenne założenia polityki radzieckiej samoizolowały radziecką kulturę i naukę z otoczenia międzynarodowego. Zjawisko to motywowano w Moskwie pozycją ZSRR uzyskaną na arenie międzynarodowej w wyniku zwycięstwa w wojnie, na którą złożył się również rzekomo niekwestionowany poziom radzieckiej nauki i techniki oraz kultury. Równocześnie, niejako z założenia, dyskredytowano i pomniejszano osiągnięcia zagraniczne, głównie państw zachodnich. Apogeum megalomanii i zapatrzenia na własny dorobek kulturalny i naukowy nastąpiło na XIX Zjeździe WKP(b), kiedy to podjęto decyzje o rozwoju radzieckiej nauki i osiągnięcia takiego poziomu w tym zakresie, który pozwoliłby ZSRR „wypełnić swoją misję - zająć pierwsze miejsce w nauce światowej” . Zdaniem Autora kres takiemu myśleniu i praktyce przyniósł dopiero przełom lat 1955/56. Przemiany polityczne połowy lat pięćdziesiątych ZSRR i państwach Europy środkowej i południowo-wschodniej doprowadziły wkrótce do podpisania pierwszej równoprawnej umowy o współpracy naukowej, którą była umowa zawarta pomiędzy Uniwersytetem im. Łomonosowa a Uniwersytetem Warszawskim z 28.03.1958 r.