„I pogrążamy się w nicość…”. Mysterium mortis w poezji Aleksandra Wata, Tadeusza Różewicza i Mirona Białoszewskiego

Abstract

Rozprawa podejmuje temat misterium mortis w poezji trzech pisarzy — Aleksandra Wata (1900–1967), Tadeusza Różewicza (1921–2014) i Mirona Białoszewskiego (1922–1983). Analizując utwory poetyckie, autor dysertacji dowodzi, że poprzez dzieło poetyckie człowiek ma możliwość wkraczania w wymiar śmierci. W rozprawie jest mowa o pogrążaniu się w nicości-śmierci ciała, osoby, życia, całości; autor dotyka kwestii transcendencji doświadczenia Absolutu, starając się wskazać odpowiedzi, jakich Wat, Różewicz i Białoszewski udzielili na podstawowe pytania metafizyczne: sens istnienia bytu, sens śmierci (rozpadu ciała, przemijania, zapomnienia), świadomość obecności, przyczynę, przejawy i oddziaływanie zła we wszechświecie. W tym względzie pojawia się nawiązanie do koncepcji literatury metafizycznej zaproponowanej przez Jana Błońskiego. Analiza wierszy przeprowadzana w kolejnych rozdziałach rozprawy ma za zadanie przybliżyć ten aspekt istnienia człowieka, który Martin Heidegger określił jako „Sein zum Tode”.