Patent w dawnej Polsce — wokół gatunku

Abstract

Celem artykułu jest wskazanie cech gatunkowych osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych patentów rozumianych jako ‘ustawy, akty stanowiące prawo’. Za kanoniczne dla wzorca strukturalnego uznane zostały następujące składniki nominujące/werbalizujące: 1) nadawcę, 2) odbiorcę, 3) uzasadnienie wydania aktu, 4) treść normy, 5) sposób upublicznienia aktu, 6) lokalizację czasowo-przestrzenną, 7) locum sigilium i podpis nadawcy. Do fakultatywnych elementów zaliczono zaś: 1) wypowiedzi metaprawne, 2) wyłączenia spod normy prawa, 3) wypowiedzi wolitywne, 4) uwierzytelnienie patentu, 5) wskazanie vacatio legis.

The article shows constitutive features of the structural pattern of the lexeme ‘patent’, understood as ‘statutes, legislative acts’ as used in the 18th and the 19th-century Polish. The following nominalizing/verbalizing features are defined as canonical for this structural pattern: 1) sender, 2) recipient, 3) justification for a legal act, 4) content of the regulation, 5) methods of making the law public, 6) spatio-temporal location, 7) locum sigillum and the sender’s signature. Among the secondary features, one can find the following: 1) meta-legal comments, 2) waivers, 3) recitals, 4) law legitimation, 5) indicating the vacatio legis period.