Społeczne problemy opieki zdrowotnej nad pracującymi.

Abstract

Znaczna część problemów zdrowotnych ‒ w skali jednostkowej i w skali populacji ‒ ma ważne uwarunkowania społeczne, w tym ekonomiczne. Ich uwzględnianie w istotnej mierze wpływa na skuteczność działań służby medycyny pracy (smp). W szczególności relacje między trzema zbiorowymi podmiotami społecznymi ‒ lekarzami smp, pracownikami i pracodawcami są przestrzenią, w której rodzą się sytuacje problemowe, mające swoje źródła w rozdźwięku między ideowymi założeniami i formalnymi uregulowaniami funkcjonowania smp a rzeczywistymi warunkami jej funkcjonowania. Dostrzeganie przez lekarzy smp określonych zjawisk, traktowanie ich (bądź nie) w kontekście pozamedycznym jako problemów o społecznej i psychologicznej charakterystyce; sposób ich oceny, postrzeganie przyczyn, konsekwencji ich występowania oraz perspektyw ich rozwiązania lub złagodzenia ‒ stanowią istotne elementy diagnozy smp, funkcjonującej w warunkach polskich na marginesie zarówno systemu medycznego, jak i systemu zdrowia publicznego, regulowanej sformalizowanymi i wysoce nieskutecznymi przepisami prawnymi. Kwestie te, odniesione do kilku sfer społecznego warunkowania smp, były przedmiotem badania socjologicznego wśród lekarzy prowadzących działalność w tym zakresie. Umożliwiło to sporządzenie charakterystyki głównych sytuacji problemowych w funkcjonowaniu tej instytucji zdrowia publicznego, faktycznie utrudniających bądź uniemożliwiających realizację jej statutowych zadań i celów.