Dyskursywne konstrukcje niepełnosprawności. Dyskurs jako narzędzie dominacji, wykluczenia, emancypacji i kreowania tożsamości osób z niepełnosprawnością

Abstract

Rozdział prezentuje jedną z możliwych dróg badania zjawiska niepełnosprawności w płaszczyźnie studiów o niepełnosprawności. Autorka – w pryzmacie poststrukturalnych koncepcji dyskursu, postrzegających dyskurs jako „system ludzkich wypowiedzi” i praktykę formującą przedmioty, o których dyskurs mówi – teorii społecznego konstrukcjonizmu zakładającej, że świat społeczny jest kreowany w ciągu jego bezustannych interpretacji oraz w perspektywie kulturowego modelu niepełnosprawności, uznającego niepełnosprawność jako efekt generowany przez wiedzę akademicką, środki masowego przekazu i codzienne dyskursy – prezentuje wykorzystanie krytycznej analizy dyskursu w badaniach dyskursywnych konstrukcji niepełnosprawności. Dyskursywność niepełnosprawności oznacza, że w przestrzeni symbolicznej przypisywane są owemu fenomenowi określone znaczenia, zależne od „sposobów strukturyzacji pola znaczeniowego”. Krytyczna analiza dyskursu odsłania owe znaczenia oraz pozwala ujawnić kulturowe perspektywy kreowania procesów włączenia, wykluczenia i stygmatyzacji oraz tworzenia znaczeń i praktyk społecznych.